het westelijk deel van de Soedan, deel van de Franse Unie in N.W.-Afrika, was sedert 1890 een zelfstandige Franse kolonie, doch werd in 1899 opgelost in de koloniën Senegal, Frans Guinea, Ivoorkust en Dahomey. In 1904 weder als zelfstandige kolonie, binnen het in 1902 ingestelde generaal-gouverneurschap Frans West-Afrika, hersteld, echter zonder het protectoraat Senegal, dat bij de kolonie Senegal gevoegd werd.
Bij decreet van 4 Dec. 1920 werd de naam Opper-Senegal Niger gewijzigd in Frans Soedan. Op 1 Jan 1933 werd een deel van Opper-Volta bij de kolonie gevoegd, maar in 1945 moest Frans Soedan aan. Mauretanië een district met 118 500 zielen afstaan. Bij het weder in het leven roepen van Opper-Volta op 1 Jan. 1948 zijn van Frans Soedan de districten Tougan en Ouahigouya (717 000 inw., oppervlakte 52 567 km2) afgescheiden.Het gebied omvat de bekkens van de opper-Senegal en van de midden-Niger; het is vlak, met grote met stenen bezaaide plateau’s en grote zandige vlakten. De laatste uitlopers van het Fouta Djallon dat in het Z.W. deel zich tot 700 m verheft. Het landschap (z Soedan) is grotendeels een moerassen- en steppengebied, waarin de grote groeiperiode en dus ook de landbouwperiode in de zomer van het noordelijk halfrond valt. Dan levert dit deel van Afrika grote hoeveelheden gierst (1946 670 000 m. ton), rijst (110 000 m. t.), maïs (60 000 m. t.), aardnoten (55 000 m. t.) en katoen. Ongetwijfeld kan van de producten bij verbeterde verkeerstoestanden nog veel meer worden uitgevoerd. Uitgebreide bevloeiingswerken zijn uitgevoerd in de districten Segou en Mopti aan de Niger als onderdeel van het grote Sansanding-project. Begin 1947 waren er 2 615 000 stuks vee, 67 650 paarden, 218 850 ezels, 9 725 000 schapen en geiten benevens 82 300 kamelen; de veestapel levert wol, huiden, vellen en eieren. Uit de in het Z. en. bij de rivieren voorkomende bossen komt caoutchouc, arabische gom, kopal enz. De inheemse nijverheid omvat steen- en pottenbakken, weven, lederbewerking en preciosa. In het gebied zijn 5 rijstmolens en 2 zeepfabrieken gevestigd. De totale uitvoerwaarde beliep in 1946: 49 millioen frs C. F. A. (aardnoten, karitéboter, gierst, gom, kopal, sisal, huiden (50 000 ton) en vee (20 000 stuks)). De totale invoerwaarde beliep in dat jaar 500 millioen frs (katoenen goederen, voedingsmiddelen, auto’s, petroleum en derivaten, bouwmaterialen, suiker, zout en bier). Frans Soedan heeft een oppervlakte van 1 161 000 km2 en telt (1948) 3 080 000 inw. De inheemse bevolking bestaat uit Peulh, Bambara, Marka, Senoufo, Miniauka, Dioula. Hoofdplaats is Bamako (1946: 70 492 inw.); andere steden zijn Ségou (22 150 zielen), Kayes (21 000 inw.), Sikasso (14 000), Gao (9410), Timboektoe (6900), Goundam, Mopti en Djenne. Sedert 1927 loopt een doorgaande spoorweg naar Dakar (in Senegal) over Kayes, Thies en Bamako langs de versnellingen tot Koelikoro. Gedurende 7 maanden per jaar is verkeer met kleine stoomboten op de grote rivieren mogelijk; op de Niger van Koeroessa tot Bamako en beneden de versnellingen van Koelikoro, Timboektoe en Gao. Automobieldiensten geven verbinding met Algerië dwars door de Sahara ; voor het goederenvervoer betekenen ze niet veel. Luchtlijnen geven verbinding met Dakar, Brazzaville en Algiers. De telegraaf doorsnijdt het gehele gebied (11 217 km telegraaflijnen, 6000 km telefoonlijnen) ; er zijn verscheidene radiostations. In 1948 waren er 150 lagere scholen (17 287 leerlingen), 4 andere scholen (1203 leerlingen) en 9 scholen voor voortgezet onderwijs (900 leerlingen). De gouverneur wordt bijgestaan door een generale raad, waarin 20 Franse en 30 inheemse leden zitting hebben. Frans Soedan wordt door 3 afgevaardigden in de Nationale Vergadering, door 4 leden in de Raad van de Republiek en door 5 afgevaardigden in de Assemblée van de Nationale Unie vertegenwoordigd.
H. A. BOMER
Lit.: M. Delafosse et J. Meniaud, Haut-Sénégal-Niger (Ï9I2); J. Gabus, L’Afrique aux trois visages (1944).
