Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

FORMULIEREN

betekenis & definitie

In de oudste Gereformeerde Kerken werd spoedig de behoefte gevoeld aan een korte uiteenzetting van de betekenis der heilige handelingen, welke in de eredienst plaatsvinden, enerzijds als leidraad voor de veelal nog zeer onwetende predikanten bij hun prediking, anderzijds ter voorkoming van een machinaal gebruik van de sacramenten enz., zoals dat door de Hervormers in de oude kerk werd gelaakt. Ook Luther voelde die behoefte en schreef dergelijke formulieren.

Maar vooral in de Gereformeerde Kerken (Zwitserland, Frankrijk, Schotland, Nederland) werden ze van grote betekenis en kregen in Nederland zelfs bijna de waarde van een aanvullende confessie. De Ned. Herv. Kerk en de Gereformeerde Kerken bezitten formulieren voor de bediening van de H. Doop, van het H. Avondmaal, voor de bevestiging van het huwelijk, voor die van de predikant, de ouderlingen en diakenen. Sommige van die formulieren stammen uit de oudste tijd der Reformatie, enkele zijn ten dele van de hand van Calvijn. In het algemeen kenmerken zij zich door grote diepte en schoonheid. De Ned. Herv. Kerk is bezig een „Dienstboek” samen te stellen, waarin zowel deze oude als nieuw vervaardigde formulieren voorkomen, waarbij tevens gezorgd wordt voor een liturgisch verantwoorde plaats in de desbetreffende orde van dienst.

< >