Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

ENTENTE CORDIALE

betekenis & definitie

(Frans, hartelijke verstandhouding), gewoonlijk afgekort tot Entente, niet of althans losjes contractueel vastgelegde alliantie-verhouding tussen twee of meer mogendheden, die op grond van ideologische of belangengemeenschap met elkaar samengaan in de grote politiek. Vooral Groot-Brittannië heeft in de 19de en in de eerste helft van de 20ste eeuw dikwijls de voorkeur gegeven aan een entente boven een bondgenootschap in verband met de omstandigheid, dat in het Parlement de stroming overheerste, die afkerig was van het aangaan van vaste verbintenissen (non-interventionistische of „vrije-hands”politiek).

In de jaren 1830 bestond er zo’n entente tussen Frankrijk en Engeland en in de jaren 1848 vlg., tijdens de Tweede Republiek en het Tweede Keizerrijk, weer. De Frans-Engelse, zgn. Duple Entente van Apr. 1904 bestond slechts uit een koloniale overeenkomst (z Marokko-entente), maar leidde als gevolg van de bepaling, dat men de getroffen regelingen tegen derden verdedigen zou, in de volgende jaren tot een Frans-Engelse samenwerking tegen het Duitse Rijk. In Aug. 1907 breidde zij zich, ook weer door een koloniale overeenkomst tussen Engeland en Rusland — over de verdeling van Perzië in invloedssferen —, uit tot de Triple Entente. Gedurende Wereldoorlog I verstond men onder „de Entente” de verbonden mogendheden, die strijd voerden tegen Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Bulgarije en Turkije. Officieel heetten zij: „Puissances alliées et associées” (verbonden en geassocieerde mogendheden).Bismarck’s Driekeizerbond van 1873 (hernieuwd in 1885) tussen Rusland, het Duitse Rijk en Oostenrijk wordt ook dikwijls Driekeizerentente genoemd, omdat er niets anders bij afgesproken werd dan dat men de status quo zou bewaren en elkaar in geval van oorlog welwillende onzijdigheid beloofde. Voor de Middellandse-Zee-entente van 1887 tussen Oostenrijk, Italië en Engeland z alliantie (Triple Alliantie).

DR J. S. BARTSTRA

Lit.: J. B. Manger Jr, De Triple Entente (1934); L. Poltz, Der Anteil Englands an der Gründung des Dreiverbandes, diss. Hamburg (1931); M. Paléologue, Un grand toumant de la politique mondiale (1934).

< >