in het Arabisch Gezire (Dzjesire Aswan, d.i. eiland), is de vergrieksing van het Oudegyptische Jeboe (= Olifantenland, in hiëroglyfenschrift met een olifant gedetermineerd), een eiland in de Nijl beneden de „eerste” cataract. Herodotus vermeldt het als de grens tussen Egypte en Ethiopië en ook nu nog is het die van de Nubische bevolking.
Het was merkwaardig door het bezit van een Nijlmeter (peilschaal) en van onderscheiden tempels uit de tijd der Pharao’s. Die gebouwen zijn later geheel verwoest; zij waren gewijd aan de een ramskop dragende Chnoem, de god van de cataracten. Op een alleenstaande poort van graniet vindt men er beeldhouwwerken uit de tijd van de zoon van Alexander de Grote, het enige dat uit de dagen van zijn heerschappij in Egypte is overgebleven. In 1905 en 1906 werden hier opgravingen verricht, waardoor een groot gedeelte van de oude stad en de grote ringmuur van de Alexandertempel werden blootgelegd. De toen en in later jaren gevonden papyri bevatten een zeer nauwkeurige beschrijving van de Joodse tempel te Elefantine, waarin blijkbaar dierenoffers werden gebracht, verder gegevens met betrekking tot de sociale positie van de vrouw enz. Op de westelijke oever van de Nijl liggen de rotsgraven van de vorsten van Elefantine uit het latere Oude Rijk en het Middel-Rijk. De ruïnen op het eiland zijn thans nog slechts bij zeer lage waterstand zichtbaar.H. A. BOMER
Lit.: Ed. Meyer, Der Papyrusfund v. Elephantine (3de dr. 1912).
