Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

Eelco Nicolaas van KLEFFENS

betekenis & definitie

Nederlands staatsman (Heerenveen 17 Nov. 1894), promoveerde in 1918 te Leiden in de rechtsgeleerdheid, trad in 1922 in dienst van het dep. van Buitenlandse Zaken en werd hier in 1929 hoofd van de afd. Diplomatieke Zaken.

Op 10 Aug. 1939 werd hij minister van Buitenlandse Zaken in het 2de kabinet-De Geer. Deze functie bleef hij de gehele Wereldoorlog II in diverse kabinetten bekleden. Vóórdat Nederland in de oorlog betrokken was, streefde hij er, de traditie getrouw, naar, de neutraliteit te bewaren. Na de Duitse inval vertrok hij met de regering naar Londen. Gedurende de Londense periode legde Van Kleffens de grondslag voor een nieuwe „actieve” buitenlandse politiek, welke, gegrond op het inzicht, dat in de wereldconflicten van de tegenwoordige tijd neutraliteit niet meer mogelijk is, tijdig aansluiting zoekt bij die machten, waarmede Nederland door belang en wereldbeschouwing is verbonden, ten einde door gemeenschappelijke machtsvorming de vrede te bewaren of, zo nodig, een aanrander te weerstaan. Ook bereidde hij de nieuwe organisatie van de buitenlandse dienst voor. In Juli 1944 publiceerde hij een opzienbarend artikel in het tijdschrift Foreign Affairs, waarin hij annexatie van Duits grondgebied bepleitte als vergoeding van de door Duitsland aan Nederland toegebrachte schade. Hiermede gaf hij een krachtige impuls aan de actie voor gebiedsuitbreiding (z annexatie).Wegens zijn grote ervaring behield Van Kleffens zijn functie ook in het eerste na-oorlogse kabinet Schermerhorn-Drees. Op 1 Mrt 1946 echter aangewezen als Nederlands vertegenwoordiger bij de Ver. Naties (tot 1 Jan. 1947 in de Veiligheidsraad, daarna in de Economische en Sociale Raad), legde hij de leiding van het dep. van Buitenlandse Zaken neer, maar hij bleef minister zonder portefeuille tot Juli 1947, toen hij ambassadeur in deV.S. werd. Nog diezelfde maand werd hem de ondankbare taak opgedragen, bij de behandeling van de Indonesische kwestie in de Veiligheidsraad naar aanleiding van de 1ste politionele actie, het Nederlandse standpunt te verdedigen. Hierbij oogstte hij zo goed als geen succes. Op 15 Juni 1950 legde hij zijn post te Washington om gezondheidsredenen neer, in Aug. d.a.v. werd hij gezant te Lissabon, nadat hem in Juli de titel Minister van Staat was toegekend.

Bibl.: De internationaalrechtelijke betrekkingen tusschen Ned. en Japan 1605-heden, diss. Leiden (1918); De overweldiging v. Nederland. Vert. n. h. Eng. (London 1941).

< >