een Drentse gemeente, groot 6833 ha met (1947) 3452 inw., bijna allen Prot. De Drentsche Hoofdvaart loopt langs de N.W. grens der gemeente.
De bodem bestaat, behalve enige groengronden langs de Havelter Aa, geheel uit zand en ligt nog voor een groot deel woest; het vroegere hoogveen is reeds lang afgegraven. Ca 58 pct van de bodem is cultuurgrond, waarvan ⅗ grasland en ⅖ bouwland. Landbouw (gemengde bedrijven) is hoofdmiddel van bestaan. De industrie omvat zuivelbereiding. Behalve het dorp Dwingelo (1930: 972 inw.) behoort tot de gemeente een aantal buurten en gehuchten, o.a. Leggelo (185 inw.), Eemster (247 inw.), Lhee (318 inw.), een deel van Dieverbrug (132 inw.) en van Geeuwenbrug (321 inw.).Het dorp Dwingelo, aan de straatweg naar Beilen gelegen, telt bijna 1000 inw., bezit een Hervormde kerk met peervormige toren en herinnert in de zgn. Franse huizen, een stichting van baron van Pallandt, aan de réfugié’s, die zich na de opheffing van het Edict van Nantes (1685) hier gevestigd hebben.
