Amerikaans generaal, opperbevelhebber van de geallieerde invasielegers in West-Europa gedurende Wereldoorlog II (Denison, Texas, 14 Oct. 1890), werd opgeleid tot officier te West Point. Bij het uitbreken van Wereldoorlog II in 1939 was Eisenhower luit.-kol. en verbleef hij reeds sinds 1935 op de Philippijnen, waar hij als stafofficier werkzaam was in de staf van generaal Douglas MacArthur, die aldaar belast was met de vorming en oefening van een onafhankelijke Philippijnse troepenmacht.
In Dec. 1939 vertrok Eisenhower uit Manilla via Japan naar de V.S., alwaar hij in het begin van Jan. 1940 aankwam en ingedeeld werd bij het 15de regiment infanterie te Fort Lewis, Washington State. In Juni 1941 aangewezen als chef van de staf van het 3de leger, ontving hij eind Sept. 1941 de tijdelijke rang van brigade-generaal.Op 12 Dec. 1941, luttele dagen na de Japanse aanval op Pearl Harbor, werd Eisenhower door generaal Marshall aangetrokken bij het „War Department” als goed kenner van de toestanden op de Philippijnen. Van de bij het War Department nieuw opgerichte „Operations Division” werd hij op 9 Mrt 1942 de eerste chef, met de tijdelijke rang van generaal-majoor. In Juni 1942 werd ingesteld „The European Theatre of Operations”. Eisenhower werd aangewezen om hierover het commando te voeren en in verband daarmede vertrok hij in het eind van dezelfde maand reeds naar Engeland. The United States Theatre in Europe was ingesteld met het doel om het Amerikaanse aandeel van een invasie op het Europese continent voor te bereiden.
Belast met de voorbereiding van de landing in Noord-Afrika, was hij ook de aangewezen opperbevelhebber van de gehele geallieerde invasiemacht, toen deze grote operatie in de laatste maanden van het jaar 1942 tot uitvoering kwam. Op 13 Mei 1943 was de laatste Duitse weerstand in Tunis gebroken, waarmede onder de voortreffelijke leiding van generaal Eisenhower geheel Noord-Afrika in geallieerd bezit was gekomen, en een begin kon worden gemaakt met de verovering van Sicilië en verdere operaties in Italië.
In Dec. 1943 werd generaal Eisenhower bestemd voor de functie van opperbevelhebber van de voorgenomen operatie „Overlord” — de grote invasie in West-Europa — onder de titel van Suprème Commander, Allied Expeditionary Forces. Nadat ongekende moeilijkheden bij de voorbereiding overwonnen waren, werd op 6 Juni 1944 het offensief geopend met de historische landing in Normandië, waarna Eisenhower de geallieerde legers, overwinnend, voerde tot in het hart van het Duitse Rijk Wereldoorlog II).
Na de oorlog — in 1947 — verliet generaal Eisenhower de militaire dienst en aanvaardde hij het presidentschap van de Columbia-universiteit van New York City, doch in het begin van 1949 werd hij door president Truman aangezocht om daarnaast in de hoogste militaire functie coördinerend op te treden tussen de grote weermachtseenheden van de V.S.
Als erkenning van zijn grote verdiensten voor de bevrijding van Nederland werd hem op 14 Oct. 1947 namens H.M. Koningin Wilhelmina een kostbare eresabel aangeboden. Dit zwaard, in opdracht van H. M. vervaardigd door de edelsmeden Jan Eloy Brom en Leo Brom te Utrecht, draagt de opschriften „Je Maintiendrai” en „E Pluribus Unum”. Op de schede staat vermeld aan de linker zijde: Arromanches, Cherbourg, Avranches, Falaise, Antwerpen, Grave-Nijmegen; aan de rechterzijde: Woensdrecht, Walcheren, Overloon, Aken, Remagen-Wesel, Torgau.
GEN.-MAJ. D. A. VAN HILTEN
Bibl.: E. speaks. E. in his messages and speeches (1946); E.’s own story of the war (1946, Ned. vert.: Van invasie tot victorie, 1947); Grusade in Europa (1948, Ned. vert. 1949).
Lit.: A. Maurois, E. (Paris 1945); A. Hatch, General Ike (London 1946); K. H. M. v. d. Berg, Ike E. (Baarn 1946); M. J. McKeogh en R. Lockridge, Sgt Mickey and E. (New York 1946) ; H. C. Butcher, My three years with E. (New York 1946); K. S. Davis, Soldier of democracy (New York 1947, Ned. vert. 1947) ; K. Summersby, E. was my boss (1948, Ned. vert. 1949).
