Roemeens politicus (189g? - 30 Nov. 1938), was de natuurlijke zoon van een Pool, die zich in Roemenië had laten naturaliseren en de naam Codreanu had aangenomen, en een Duitse, studeerde rechten te Iasi, waar, vooral door de invloed van prof. Cuza een sterk antisemietische geest heerste.
Toen de politieprefect van Iasi daartegen hardhandig optrad, schoot Codreanu hem eigenhandig dood (1925).Hij werd onder sensationele omstandigheden vrijgesproken en van die tijd dateerde zijn invloed bij de Roemeense jeugd, die de „kapitein” als een idool zou verheerlijken.
Na te Grenoble examen in de rechten te hebben gedaan (1926) stichtte hij de antisemietische en anticommunistische Liga van de aartsengel Michaël (1927), waaruit later de Ijzeren Garde voortkwam, met als symbool een groen hemd en de swastika. Deze werd spoedig zo’n belangrijke factor in de Roemeense politiek, dat koning Carol II er een nuttig middel in ging zien, om de min of meer democratische liberale- en boerenpartijen, die zich tegen zijn streven naar een autoritaire regeringsvorm verzetten, te ondermijnen. In 1931 werd Codreanu lid van het Parlement. In 1933 gaf hij de stoot tot de moord op de liberale premier Duca, die de Ijzeren Garde ontbond en vervolgde.
Gesteund door Duitse subsidies slaagde Codreanu er echter in, in het land een massale aanhang te krijgen, vooral onder de voor zijn volksmystiek ontvankelijke boeren, aan wie hij onder de leus Omul si Pogonul (de man de hectare) bovendien land beloofde. Bij de verkiezingen van 1937 behaalde Codreanu grote successen (16 pct van de stemmen), maar juist dit bewerkte ook zijn ondergang: koning Carol begon zijn magnetische invloed op brede lagen van het volk te vrezen; begin 1938 werd Codreanu gearresteerd, even later tot tien jaar dwangarbeid veroordeeld. Onder mysterieuze omstandigheden kwam hij aan zijn eind, toen hij op 30 Nov. 1938 met 13 andere Gardisten van de ene gevangenis naar de andere werd overgebracht. De regering verklaarde, dat zij „bij een vluchtpoging waren doodgeschoten”.
Na Wereldoorlog II sloot Codreanu’s weduwe zich bij de communisten aan.
j. R. EVENHUIS
Lit.: Jér. et Jean Tharaud, L’Envoyé de l'Archange (Paris 1939).
