is een gesloten formatie, waarvan het front smal is, in vergelijking met de lengte of diepte, zulks in tegenstelling tot de linie. Zij is, evenals alle gesloten formaties, op het gevechtsveld tegenwoordig niet bestaanbaar, tenzij voor de groepen, die de kleinste eenheid bij de infanterie vormen.
Op mars met 2, 3 of 4 man naast elkaar is zij de normale formatie, de zgn. marscolonne. Zij kan ook zijn samengesteld uit in linie opgestelde of marcherende afdelingen (sectie, peloton, compagnie), als manoeuvreerformatie. De naam wordt ook toegepast op treinformaties: munitie- of proviandcolonne, die een onderdeel, als regel van de gevechtstrein, uitmaken. De benaming vliegende colonne wordt gegeven aan een tijdelijke formatie, met bepaalde opdracht, die zich snel en geheel onbelemmerd moet kunnen bewegen en daarom haar treinen achterlaat.
Gevechtsvorm was de colonne alleen in het tijdperk van de zgn. colonnetactiek.Colonnetactiek,
is een begrip uit de ontwikkelingsgeschiedenis der tactiek, waarmede men aanduidt de tactische beginselen, welke golden in de periode van de invoering der volkslegers af tot de invoering der infanterie-snelvuurwapenen. De invoering der volkslegers in de tijd der Franse revolutie maakte een eind aan de mogelijkheden van de linietactiek, welke, gebaseerd op de door Frederik de Groote geformuleerde beginselen — dicht en ononderbroken vuur in de breedte, zwaartepuntvorming op de punten, waar men de beslissing zoekt en samenwerking van alle wapens voor het bereiken van het gestelde doel — langdurig en goed geoefende troepen vereiste. De korte oefentijd der volkslegers maakte het onmogelijk de voor de linietactiek noodzakelijke manoeuvreervaardigheid der troepen te bereiken, terwijl de in linie optredende ongeoefende soldaten aan tirailleurvuur geen weerstand konden bieden. Er ontstonden nieuwe vormen.
Onder bescherming van brede van terreindekkingen gebruik makende, in verhouding tot de linietactiek ijle, schermen van lichte infanterie, rukten gesloten bataljonscolonnes op, die niet door vuur, doch door de schok de beslissing moesten brengen. De lichte artillerie moest het voorwaarts gaan der infanterie vergemakkelijken, de zware artillerie met kartetsvuur de schok voorbereiden op het punt, waar men de beslissing zocht. De lichte cavalerie werd gebruikt voor verkennings- en versluieringsopdrachten, de zware cavalerie om bij de beslissing aan de door de infanterie bereide schok kracht bij te zetten.
De colonnetactiek vond haar einde door de voortschrijdende ontwikkeling der vuurwapenen, welke ontwikkeling het optreden van gesloten verbanden op het gevechtsveld onmogelijk maakte. Men moet deze ontwikkeling zien als een langzaam verlopend proces, waarin successievelijk nieuwe vormen de plaats der oude innamen.
