Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Afdelingen

betekenis & definitie

(1) heten in Nederland en België de secties, waarin de volksvertegenwoordigers worden verdeeld teneinde de bespreking van de ingekomen wetsvoorstellen voor te bereiden.

In NEDERLAND wordt de Tweede Kamer driemaal per jaar, de Eerste Kamer om de drie maanden, door loting in openbare zitting in vijf afdelingen gesplitst. Alleen de voorzitter deelt niet in deze lotsbepaling. In het reglement van orde wordt verder de wijze van onderzoek in de afdelingen bepaald. Iedere afdeling kiest een voorzitter, ondervoorzitter en rapporteur. De voorzitters vormen met den algemenen voorzitter de Centrale Afdeling, die in overleg dikwijls met de ministers, de volgorde bepaalt, waarin de verschillende voorstellen in de afdelingen zullen behandeld worden. Evenzo vormen de vijf verschillende rapporteurs met den griffier der Kamer een Commissie van Rapporteurs. Zij tekenen ieder in hun afdeling de naar aanleiding van een ingekomen wetsontwerp gemaakte opmerkingen op en stellen hieruit later gezamenlijk een algemeen verslag, het zgn. Voorlopig Verslag, en later het zgn. Eindverslag samen. Dikwijls ook geschiedt dit laatste alleen door den griffier. De gedachtenwisseling in de afdelingen (en in alle Kamercommissiën) is als vertrouwelijk te beschouwen (z verder statengeneraal).

De BELGISCHE kamer der Volksvertegenwoordigers wordt bij de aanvang van elk zittingsjaar bij loting, in vijf afdelingen verdeeld. Zij worden voorgezeten: de ene door den voorzitter van de Kamer, en elk der vier overige door een ondervoorzitter van de vergadering. De afdelingen zijn belast met het onderzoek van de wetsontwerpen en -voorstellen. Na afloop van het haar opgedragen onderzoek benoemt iedere afdeling, met de volstrekte meerderheid der stemmende leden, twee verslaggevers voor elke zaak. De verslaggevers, met den voorzitter der Kamer, maken de centrale afdeling uit. De centrale afdeling benoemt, bij volstrekte meerderheid, een van haar leden om aan de vergadering verslag uit te brengen. Dit verslag behelst, behalve het beknopte overzicht van de beraadslagingen der afdelingen en der centrale afdeling, een met redenen omkleed besluit. Het wordt gedrukt in beide talen en rondgedeeld ten minste drie dagen vóór de behandeling in algemene vergadering, behoudens de gevallen waarin de Kamer anders beslist zonder debat door zitten en opstaan (Reglement van orde voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers, artt. 64 tot 71).

In de Belgische Senaat zijn geen afdelingen, doch slechts bestendige of tijdelijke commissiën. Op te merken valt, dat in de Kamer meer en meer afgezien wordt van de verzending naar de afdelingen, welker taak door de commissiën wordt overgenomen.

(2) heten de onderdelen van een residentie in de Buitengewesten van Nederlands-Indië. Het bestuur over een afdeling wordt gevoerd door een assistent-resident. De afdelingen zijn in den regel verdeeld in onderafdelingen onder leiding van een Europees of Indonesisch bestuurvoerend ambtenaar (Hoofd van Plaatselijk Bestuur). Op Java waren oorspronkelijk de residenties eveneens verdeeld in afdelingen; na de instelling van de provinciale ressorten ging de naam echter over op de residenties zelve. In 1930 is dit echter weer ongedaan gemaakt en de oude naam „residentie” hersteld.

(3) heetten de artilleristische eenheden, gewoonlijk bestaande uit drie batterijen, die werden gevormd toen de taak van de artillerie in gewicht toenam en als tactische gevechtseenheid werden beschouwd, doch zij namen als regel met al haar vuurmonden hetzelfde doel onder vuur. Zij werden gecommandeerd door een hoofdofficier, bijgestaan door een commandogroep. Voor kalibers van 10 cm en hoger beschikte de afdeling bovendien over een afzonderlijk munitie-echelon, bestaande uit één of meerdere munitievoertuigen per vuurmond.

In het Nederlandse Leger, zoals dit na de tweede wereldoorlog werd opgebouwd, heeft men in navolging van de Engelse organisatie, de naam „afdeling” laten vervallen en vervangen door „batterij”, d.i. een artilleristische vuureenheid van twee sectiën a vier stukken geschut, waaruit tevens blijkt, dat de kleinste eenheid der artillerie te velde, welke vroeger batterij werd genoemd, thans de sectie is.