Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CLAQUE

betekenis & definitie

(Frans: klap, slag met de vlakke hand), is de benaming voor de gezamenlijke betaalde handeklappers, die vroeger in de theaters een rol speelden. De instelling heeft haar oorsprong in Parijs, zij verbreidde zich van daar echter tot de theatersteden in de meeste andere landen, ook Nederland.

Aanvankelijk was het de taak van de gehuurde „claque”, het publiek tot algemeen applaus op te wekken en zodoende een stuk of zijn vertolkers succes te verzekeren. Reeds in 1820 werd te Parijs een speciale onderneming opgericht, die tegen betaling voor applaus, of ook wel voor gesis en gefluit zorgdroeg. De „claqueurs”, in de Franse hoofdstad „chevaliers du lustre” (ridders van de kroonluchter) genoemd, werden in verscheiden categorieën onderverdeeld; men had degenen die bijzonder luide moesten klappen, anderen die slechts door gemompel of terloops geplaatste opmerkingen de auteur of toneelspeler bij hun buren trachtten aan te bevelen; voorts de lachers, die bij blijspelen of kluchten, en de huilers, die bij treurspelen hun ijver toonden: eindelijk de lieden die tijdens de pauzen of zelfs al dagen vóór de voorstelling in foyer of café’s voor de vertoning stemming maakten. Dit eertijds goed georganiseerde systeem van de „claque” is sedert het eind der vorige eeuw zo goed als verdwenen.

< >