Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CHRYSIPPOS

betekenis & definitie

Grieks wijsgeer uit Soloi in Cilicië (ca 280-205 v. Chr.), was na Kleanthes lange tijd het hoofd der Stoïsche school in Athene en naast Zeno een van haar belangrijkste vertegenwoordigers, zodat men hem wel de „tweede stichter” der school noemde.

Hij zou niet minder dan ruim 700 geschriften hebben vervaardigd, waarin hij zich een opmerkelijk systematicus toonde. Chrysippos was de eerste, die een methodische grondlegging van het systeem der Stoa gegeven heeft, waarin hij overigens op menig punt van Zeno afweek. Van hem zijn slechts enkele fragmenten bewaard, die door J. v. Arnim zijn uitgegeven in Stoicorum veterum fragmenta (dl 2 en 3; 1923).De Stoïsche leer van de verbranding der wereld en de daarop volgende hernieuwing gaat op hem terug. Het hegemonikon (het voornaamste deel der menselijke rede) zetelt volgens hem niet in het hoofd maar in de borst. Het cosmopolitisme staat bij Chrysippos op de voorgrond: politieke werkzaamheid voor een enkele staat is slechts bij uitzondering geoorloofd.

j. j. POORTMAN

Lit.: E. Bréhier, Chr. (1910); C. Nailis, Chr. philosophus ou Chr. medicus? L’antiquité classique (1944), p. 113 e.v.

< >