Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Chlorus CONSTANTIUS

betekenis & definitie

I (volledig Flavius Valerius Constantius Chlorus, ca 250Eboracum, York, 306), vader van Constantijn de Grote, was van lage afkomst, wellicht uit Illyrië, bekleedde reeds vroeg aanzienlijke ambten aan het hof, werd in 293 door keizer Maximianus geadopteerd en tot Caesar van het.Westen gemaakt. Hij huwde Maximianus’ stiefdochter Theodora.

Hij versloeg de Franken en gaf velen van hen in Gallië een woonplaats. Ook in Brittannië behaalde hij overwinningen, echter geen blijvende. Van daar voerde hij handwerkers naar Gallië, om er de vervallen industrie in de steden tot bloei te brengen. In 305 werd hij Augustus te zanten met Galerius.

Hij trok weer op naar Engeland, versloeg er de Pieten, doch overleed te Eboracum (York). Zijn zachtheid en zijn streven om de belastingdruk te verminderen, hebben een aureool om zijn gedachtenis geweven en waren aanleiding tot vele legenden omtrent zijn afkomst en persoonlijkheid.II (Sirmium, Illyrië, 7 Aug. 317 - in Cilicië 3 Nov. 361), derde zoon van Constantijn de Grote en van Fausta, werd in 335 tegen de Perzen gezonden en keerde na de dood van Constantijn naar Constantinopel terug. Als Caesar had hij het bestuur over Egypte en de Aziatische provincies verkregen. Na de moord op twee neven van Constantijn (door hem niet bedreven, maar evenmin gewroken), nam hij (337) met zijn beide broeders, Constantinus II en Constans de titel Augustus aan. Het rijk werd nu opnieuw verdeeld.

Constantius II beperkte zich tot zijn oorspronkelijk gebied en kreeg het uiterste Oosten er bij ; hij voerde hier moeilijke strijd in Mesopotamië en Armenië tegen de Perzen. Na de dood van Constantinus II en Constans werd Magnentius keizer over het Westen, Vetranio heerser in Illyricum. De laatste gaf zich over, Magnentius werd bij Mursa in Pannonië verslagen (351) en doodde zich in 353. Constantius II was nu alleenheerser, sloot vrede met de Alamannen, bezocht Italië, koos in de kerkelijke strijd partij voor het Arianisme (z Constans) en liet zelfs Athanasius op een concilie in Milaan veroordelen.

Daar hij geen kinderen had, benoemde hij zijn neven Gallus en Julianus tot Caesares, de eerste in het Oosten, de tweede in het Westen (355). Gallus werd spoedig afgezet en gedood, Julianus versloeg de Alamannen (357) en Franken, verschafte Gallië rust en zichzelf aanzien. Constantius II streed ondertussen tegen de Quaden en Sarmaten (358) en rukte daarna tegen de Perzen op. Het leger in Gallië weigerde hulptroepen te zenden en verhief Julianus tot Augustus (360).

Deze rukte tegen Constantius II op, die hem tegemoet trok, maar onderweg in Cilicië stierf hij, na op zijn sterfbed Julianus als opvolger te hebben erkend (361).

Lit.: Pauly-Wissowa, Real-Enzykl. d. class. Altertumswiss. IV, 1044 vlgg.

< >