Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CHLORAAL

betekenis & definitie

of trichlooracetaldehyde, van de structuur CCl2. COH, is het eindproduct van de inwerking van chloor op absolute alkohol.

Het wordt met geconcentreerd zwavelzuur verwarmd, waarbij nog veel zoutzuur ontwijkt, gedestilleerd, ontzuurd en gerectificeerd. Ook vervaardigt men het electrolytisch, door het chloor, dat aan de anode uit een chloorkaliumoplossing wordt ontwikkeld, op alkohol te laten inwerken. Het gevormde zoutzuur neutraliseert het aan de kathode ontstane kalihydraat. Chloraal is een kleurloze, olieachtige vloeistof met een scherpe reuk en smaak en met een s.g. van 1,541 bij 0 gr.

C. Het kookt bij 97 gr. C., laat zich met alkohol en aether vermengen, lost ook in water gemakkelijk op, gedraagt zich in het algemeen als een aldehyde en vormt bij oxydatie trichloorazijnzuur, met alkaliën chloroform en mierenzuur-alkali. Bij lang staan verandert het chloraal in isomeer porseleinachtig metachloraal, dat onoplosbaar is in koud water, alkohol en aether, doch bij verwarming tot 200 gr.

C. weer in gewoon chloraal overgaat. Met ruim 12 pct van zijn gewicht aan water verbindt het zich tot chloraalhydraat, CCl,.CH(OH)2 (Hydras Chlorali). Dit vormt, uit benzol omgekristalliseerd, kleurloze kristallen, die niet vervluchtigen. Het riekt zwak aromatisch, in de warmte enigszins stekend en smaakt scherp en bitter.

Het lost gemakkelijk op in water en alkohol, iets minder goed in aether en chloroform. Het sm.pt is 47,4 gr. C., maar wordt verschillend opgegeven, nl. van 4758 gr. C.

Het stolpunt is 46,6-46,8 gr. C.Men moet chloraalhydraat bewaren in goed gesloten flessen en tegen het licht beschut. Het wordt gebruikt als slaapmiddel en geeft in doses van 1-2 g een snelintredende diepe slaap van lange duur. Ook bij kramptoestanden wordt het wel gebruikt. Grote doses kunnen schadelijk werken op het hart, de lever en de nieren.

De maximale doses voor volwassenen zijn 3 g per keer en 6 g per etmaal. Vergiftigingsverschijnselen ontstaan na 4-5 g, de letale dosis varieert van 6-10 g.

< >