Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CHLOROFORM

betekenis & definitie

trichloormethaan, CHCl3 is een kleurloze, zoetig ruikende vloeistof met een dichtheid van 1,498, k.pt 61,3 gr, sm.pt —63 gr. C.

Met water mengt het zich practisch niet, wel met alkohol en aether. Het wordt bereid uit aceton (vroeger ook uit alkohol) door de inwerking van chloorkalk, dat oxyderend en chlorerend werkt. Het wordt gebruikt als extractiemiddel o.a. voor vetten, aetherische oliën, alcaloïden en harsen. Belangrijk, vooral vroeger, is voorts het gebruik in de geneeskunde als narcoticum.

Bij te sterke dosering dreigt gevaar voor stilstand van het hart. Hiertoe wordt bijzonder zuivere chloroform gebruikt, verkregen door de inwerking van natronloog op chloraal of door uitvriezen van handelschloroform. Aan de lucht, vooral ook onder de invloed van het licht, treedt ontleding op, waarbij het giftige phosgeen, COCl2 ontstaat. Door toevoeging van i piet alkohol (chloroformum ad narcosin) en het bewaren in geheel gevulde, bruine flessen wordt deze ontleding onschadelijk gemaakt resp. sterk geremd.

De vorming van phosgeen kan ook optreden bij contact met een open vlam, zoals in het geval van operaties bij gaslicht. Ook worden vaak mengsels van chloroform met aether, petroleumaether en alkohol gebruikt voor anaesthesie. De uiterst verdunde oplossing in water vindt toepassing als pijnstillende mondspoeling. Chloroform prikkelt de huid en wordt aldus, gemengd met olie, als liniment gebruikt bij rheumatiek.Chloroform werd in 1831 bereid door Liebig en door Soubeiran; de bedwelmende werking ontdekte Simpson in 1848.

< >