industriestad in Henegouwen, hoofdplaats van het „Zwarte Land”, ligt aan de Samber, amphitheatersgewijze tegen een heuvel (366 ha, 104 m boven de zeespiegel). De steenkolenlagen liggen hier zeer ondiep; Charleroi is het centrum van het voornaamste Belgische kolenbekken en geeft er zijn naam aan.
De gekanaliseerde Samber staat in verbinding met Namen, verder met het Luikse; het kanaal Brussel-Charleroi verbindt de hoofdstad en de Beneden-Schelde enerzijds, met Bergen en Noord-Frankrijk anderzijds (langs het Centrumkanaal). Vandaar druk handelsverkeer, vnl. in steenkolen, ijzer en glas. De voornaamste nijverheidstakken zijn de steenkolenexploitatie en de glasfabricage; beide sinds de 15de eeuw. Verder is er metaalindustrie, brikettenfabricage, productie van vuurvaste steen, tabakbewerking, kleding- en voedingsnijverheid, o.m. brouwerij. 27 791 inw. in 1945, terwijl de agglomeratie, waarvan Charleroi het middelpunt is, er 300 000 telt; d.i. meer dan 5 000 inw. per km2.In de middeleeuwen lag hier het dorpje Carnoi. In 1665 richtte markies de Castel-Rodrigo, gouverneur der Spaanse Nederlanden, er een vesting op en doopte ze naar zijn koning, Karel II. Die vesting viel voor de Fransen onder Turenne en in 1668 begon de opgang der stad, dank zij de privilegiën aan de inwijkelingen toegekend bij decreet van Lodewijk XIV, door de bouw van de barokke kerk van St-Christoffel en van een klooster in de „Ville-Haute”, later nog door de aanleg van een esplanade in de „Ville-Basse”. Versterkt door Vauban, bleef Charleroi louter garnizoenstad en onderging meermaals belegeringen, o.a. in 1693, 1745, 1794, tot zij definitief ontmanteld werd in 1868. Door haar gunstige ligging nam de stad toen haar industriële vlucht.
De bevolking steeg van 1340 inw. in 1695 en 5600 in 1840 tot ruim 20 000 in 1890. In Aug. 1914 was het nogmaals bij Charleroi, langs de Samber tot Namen toe, dat door de Slag van Charleroi de aftocht der Verbondenen uit België beslist werd.
De Arbeidshogeschool is de voornaamste instelling voor beroepsonderwijs van het land. Ruime feest- en concertzaal. Weinig gebouwen van historisch belang. Classicistische St-Antoniuskerk.
Het oudheidkundig museum bewaart de voor- en vroeghistorische vondsten uit de omgeving.
LEO DE WACHTER
Bibl., Ut.: A. Piérard, Le pays dc C. (C., 2de uitg. 1858); E. Baussart et M. Cambier, Le pays de C. (Gembloux 1928); Th.
Prunieau, Notice historique sur la villle de C. (Mons 1873); Charleroi, guide illustré (C. 1930); J. Fichefet, C., étude de géographie urbaine (C. 1935); P. Bourgeois, Charleroi (Bruxelles 1943).
