Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CENTRALISATIE

betekenis & definitie

begrip dat in het bijzonder gebruikt wordt in de staats- en administratiefrechtelijke literatuur. Men duidt als gecentraliseerd aan een land, waar alle bevoegdheden van wetgeving en bestuur, soms ook de hoogste bevoegdheden op het gebied van de rechtspraak, zijn samengetrokken in een enkele instantie.

De meest typische vorm der centralisatie is de dictatuur, maar ook een land als Frankrijk, waar de centrale regering te Parijs autoriteit heeft op alle gebied des levens en van een zelfstandig handelen door provincies en gemeenten nauwelijks sprake is, geldt als het typische voorbeeld van een land met centralisatie.De slechtste vorm van centralisatie is de dictatuur in ieder geval. Iedere dictatuur ging op de duur ten onder, hetzij door het niet-oplosbare vraagstuk der opvolging van de dictator, hetzij doordat zich, vooral bij het ouder worden, om hem heen een camarilla vormde, die, corrupt en onbetrouwbaar, het land naar de ondergang voerde, hetzij langs de weg der revolutie.

Maar ook bij een centralisatie als die van Frankrijk is het vraagstuk van de decentralisatie haast doorlopend aan de orde. En elders, waar crisis en oorlogsnood tot centralisatie dwingen, wordt daarna aanstonds de roep om decentralisatie gehoord. Langs de golflijn van centralisatie en decentralisatie ontwikkelen zich wetgeving en bestuur (z decentralisatie, functionele decentralisatie, deconcentratie).

PROF. MR G. A. VAN POELJE.

< >