(Campania = vlakte), in de Oudheid een landschap op de westkust van Italië, tussen het gebergte Massicus in het N. en het bergachtige schiereiland van Surrentum (Sorrento). Het besloeg ongeveer de tegenwoordige provincie Napoli en de vroegere provincie Caserta.
Aan de voet van de Mons Massicus (Monte Massico) breidde zich de door zijn voortreffelijke wijn beroemde Falernus Ager uit, ten N.O. van Cumae ligt de berg Gaurus (Monte Barbaro), ten N. van Capua de Tifata en ten O. van Napels de vuurspuwende Vesuvius. De belangrijkste rivier is de Volturnus (Volturno); verder de Clanius (Lagni) en Sarnus (Samo). Campanië was een vruchtbaar land en had een zacht en gezond klimaat. De voorname Romeinen bezaten hier landgoederen en villa’s.
Bajae met zijn warme bronnen was de badplaats tijdens de bloeitijd van het Romeinse rijk. Andere plaatsen waren Cumae (Kyme), Puteoli (Pozzuoli), Neapolis (Napoli), de in 79 n. Chr. bij een uitbarsting van de Vesuvius bedolven steden Herculaneum, Pompeji en Stabiae, verder Salernum, Surrentum, Liternum, Teanum, Sidicinum, Cales, Casilinum, de oude hoofdstad Capua, Suessula, Atella, Acerrae, Nola, Abella, Nuceria Alfatema, e.a.Tegenwoordig telt Campanië op 13556 km2 3 991 400 inw. en wordt het verdeeld in de provincies Avellino, Benevento, Napoli (Napels) en Salerno.
Oudtijds woonden er Osei, later drongen Etruriërs er in door, daarna Samnieten, nog later Romeinen. Grieken woonden van de 8ste eeuw af in Cumae. Daarnaast waren Capua, Nola en Neapolis (Napels) de voornaamste steden; ook Pompeji. De Campaniërs waren als soldaten (ook huurtroepen) steeds bekend.
Zij bleven zelfstandig tot Samnieten en Romeinen om het bezit van het land streden. In 338 sloot Capua zich bij Rome aan; later stichtten de Romeinen er vele kolonies. Dit vooral na de Tweede Punische oorlog, toen Capua was afgevallen. Na de bondgenotenoorlog (88 v.
Chr.) kwam het land meer en meer onder Romeinse invloed. In de late keizertijd omvatte de naam Campania een veel groter gebied. (Verder Z Capua en Napels).
Lit.: K. J. Beloch, Campanien (2. Aufl., Breslau 1890).
