(Gr.: de nieuwe stad) is een naam, die in de Oudheid aan minstens acht nieuwe of hernieuwde stedelijke nederzettingen werd gegeven. Hiervan hebben vooral twee deze naam bewaard, hoewel in verbasterde vorm: de grote en beroemde stad Napels (Napoli) in Beneden-Italië, en de nog heden belangrijke stad Nabloes (het oude Flavia Neapolis) in het Arabische gedeelte van Midden-Palestina.
Voorts droeg o.a. een der vijf stadswijken van Syracuse tijdens de Griekse periode deze naam; verder een plaatsje bij Ephesus; een plaats aan de Macedonische kust: het tegenwoordige Eski-Kavalla, vermeld in de beschrijving der reizen van de apostel Paulus (Hand. 16 : 11), en nog vele andere.
