een stad van 87 473 inw., gelegen op 520 48' N. Br. en 340 30' O.L.v.Gr. in het W. van de Sovjet-Unie, is knooppunt van de spoorlijnen Moskou-Kiew en Orel-Riga, ca 300 km ten Z. van Kiew.
Het is een der oudste steden van Rusland, tevens een belangrijk nijverheidscentrum, o.a. ijzer- en staalindustrie. Deze betrok vroeger het erts uit de omgeving van Soechinichi maar gebruikt thans ook ertsen uit de Oekraïne. De stad heeft de grootste locomotief- en wagonfabriek van de gehele Sovjet-Unie; verder zijn er cement- en glasfabrieken en zagerijen.Brjansk speelde een belangrijke rol in Wereldoorlog II. Op 2 Oct. 1941 ontketenden de Duitsers de grote dubbelslag bij Brjansk en Wjasma, die ten doel had het Russische front over een breedte van 300 km te doorbreken en de weg naar Moskou te openen. Inderdaad gelukte het de Duitsers het Russische front te doorbreken en zowel Wjasma als Brjansk te veroveren, welke laatste plaats hun op 13 Oct. 1941 in handen viel. Maar tot een totale vernietiging van het Rode Leger kwam het niet.
Generaal Zjoekof, die met de verdediging van Moskou was belast, wist een scheiding der Russische legers te voorkomen en bovendien — geholpen door de invallende zeer strenge winter, waarop het Duitse leger niet was ingesteld — Moskou te behouden.
Tijdens het grote Russische zomer- en herfstoffensief in 1943, dat op 5 Juli begon, wisten de Russen Brjansk op 21 Sept. 1943 te heroveren.
