is een gemeente in de Belgische prov. Antwerpen, aan de Schelde.
De „Oude Schelde”, schilderachtige vijver van 115 ha, 6 km lang, vormde de stroombedding waarschijnlijk tot in de 13de eeuw. Bornem ligt op vlakke klei- en moerasbodem (2382 ha); landbouw, wissenvelden, mandenvlechterij, brouwerijen. Inw. (1945) 8985.De kastelenij Bornem hing af van het graafschap Vlaanderen. Het kasteel, gevestigd op de plaats van een Romeinse nederzetting, werd ommuurd in de 9de eeuw en opgebouwd in de 16de; het heeft zijn middeleeuws uitzicht bewaard na de restauratie der 19de eeuw, en ligt te midden van boomgaarden (600 ha), bos, moeras, grachten en de Oude Schelde. Een gedenkteken herinnert aan de Boerenkrijg en de Brigands, die hier in 1798 werden verslagen. Kerk met delen uit de 11de of 12de eeuw, o.a. de Romaanse crypte en het koor. Cisterciënser abdij van 1603, met rijke bibliotheek en stoffering. Overblijfselen uit de 18de eeuw van een Benedictijner priorij.
Lit.: E. Best, B., sa châtellenie, son château, ses seigneurs (St-Nicolas 1877); P. Eugeen, B. in den Beloken Tijd, 1795-1800 (Aalst 1899); B. van Doninck, Het voormalig Engelsch klooster te B. (Leuven 1904).
