Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 26-08-2022

Borgia, cesare

betekenis & definitie

(1475-1507) was een typische vertegenwoordiger van de Renaissance in Italië met al zijn deugden en ondeugden: hij heeft de grote verdienste kunstenaars en geleerden beschermd te hebben, maar hij was ook een gewetenloos intrigant, die voor geen middel terugschrikte om steeds meer rijkdom en macht te verwerven. Machiavelli zag in hem het ideaal van de „Vorst”.

De gunst van zijn vader maakte Cesare’s fortuin: op zevenjarige leeftijd is hij reeds protonotarius, in 1490 bisschop van Pamplona, in 1492 aartsbisschop van Valencia en in 1493 kardinaal. Uit afgunst liet hij waarschijnlijk zijn broer Giovanni vermoorden en later ook Alfonso van Bisceglia, prins van Aragon, de tweede gemaal van zijn zuster Lucrezia. Omdat hij, in de strijd om Napels, aan de zijde van Frankrijk tegen Aragon gevochten had, werd hij door koning Lodewijk XII van Frankrijk in 1498 tot hertog van Valentinois verheven en nadat hij het kardinalaat had afgelegd, huwde hij in het volgende jaar met Charlotte d’Albret. Zijn bestendig bondgenootschap met Frankrijk in de oorlogen in Italië was een middel tot bevrediging van zijn eigen hebzucht: hij veroverde Romagna, hield een triomftocht te Rome, werd door zijn vader, de paus, tot pauselijk vicarius en gonfaloniere der Kerk benoemd en organiseerde het bestuur in Umbrië tegen de talrijke tirannen, die zich daar de macht betwistten. Nochtans, de gewenste koningstitel, die Alexander VI hem misschien gegeven zou hebben, werd hem niet gegund daar zijn vader in 1503 stierf. Van dit ogenblik af verloor Cesare snel zijn macht. Onder paus Julius II moest hij Romagna als pauselijk bezit erkennen en hij werd daarna gearresteerd.

Ontsnapt, zocht hij toevlucht bij zijn neef, de koning van Navarra en stierf in een tocht tegen het kasteel van Viana in Spanje, in 1507.

Lit.: Ch. Yriarte, César Borgia, 2 vol. (1888); A. Semerau, Die Condottieri (Jena 1909); W. N. Woodward, Cesare Borgia (London 1913); R. de la Sizaranne, César Borgia (1924).

< >