Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 26-08-2022

Bohemer woud

betekenis & definitie

ook wel Boheems-Beiers Woudgebergte geheten, is een bergketen op de grens van Duitsland en Tsjechoslowakije (Beieren en Bohemen), tussen de Donau (van Linz tot Passau) en de zuidvoet van het Fichtelgebergte gelegen. Onderdeel van de waterscheiding tussen het gebied van de Noordzee en Zwarte Zee, geeft het zelf zijn water af aan Elbe en Donau.

Het Bohemer Woud wordt door de 22 km brede laagte van Neumark (449 m) of de verzakking in het gebergte tussen Neugedein en het dal van de Cham, in een N.W. gedeelte (’t Česky Les van de Tsjechen) en een breder, groter en hoger Z.O. gedeelte (Tsjechisch: Sumava), het eigenlijke Bohemer Woud onderscheiden.Het gebergte, vnl. uit graniet en gneisachtige kristallijne gesteenten opgebouwd, vertoont afwisselend rug-, kam-, plateau- en andere gebergtevormen. Het noordelijke deel (van Czerkow tot aan de Regen) bestaat uit glimmerlei, waarin veelvuldig granaat wordt aangetroffen. Het eigenlijke Bohemer Woud bestaat uit gneis met afzonderlijk gelegen grote granietlagen; de gneislagen zijn N.W.-waarts gericht. Het Plöckstein- en het Salnauergebergte zijn uit graniet opgebouwd, dat duidelijk van de gneis te onderscheiden is. Granuliet treft men vnl. aan in het Blanskerwoud, rijke grafietlagen bij Schwarzbach en Mugrau.

Het tot 237 km lange en 30-60 km brede gebergte met een oppervlakte van 5700 km2 (maximaal 11.508 km2) is rijk aan mooie meren, die soms een aanzienlijke diepte bereiken. Te noemen zijn het Zwarte Meer (op 1008 m hoogte, groot 19 ha met een diepte van 90 m), het Duivelsmeer (1030 m hoogte, oppervl. 9 ha, diepte 34 m), het Grote Arbermeer (hoogte 934 m, oppervl. 10 ha, diepte 34 m), het Rachelmeer (op een hoogte van 1054 m bij een oppervl. van 15 ha en een diepte van 90 m) en het Plöckensteinermeer (1067 m boven de zeespiegel, oppervl. waterspiegel 13 ha, diepte 58 m).

De neerslag in het Bohemer Woud is aanzienlijk. De jaarlijkse hoeveelheid te Stubenbach bedraagt 2199 m; te Ceske Budejovice of Budweis 636 mm; Praha (Praag) slechts 390 mm. Het maximum valt in de maanden Febr., Apr. en Oct., het minimum in Aug. en Sept. Het klimaat van het Beiers-Boheemse gedeelte is zachter dan het deel dat naar Bohemen is gekeerd. Het gebergte is tot op een hoogte van 1170 m met bos bedekt; de den komt overal in reusachtige afmetingen voor. Beroemd is de streek der Filze, 1000 m hoog gelegen, waarin het kreupelhout van de moerasberk dichte bosjes vormt en de dwergberk welig tiert.

Door het vochtige klimaat is de teelt van granen niet goed mogelijk, slechts haver wordt geteeld; vlas en ooft zijn ook nog te noemen. Veeteelt is van meer betekenis dan de akkerbouw. De enorme houtvoorraad levert de grondstof voor verschillende doeleinden. Als belangrijkste nederzettingen zijn te noemen Cham, waar de gelijknamige waterloop zich in de Regen uitstort, op 370 m boven zeeniveau, Fürth, Wald-München, Zwiefel aan de Beierse zijde en Wallern, Winterberg, Bergzeichenstein en Neuern in Bohemen.

H. A. BOMER

< >