Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 05-01-2022

Berner conventie

betekenis & definitie

is de naam van een internationale overeenkomst, de gde Sept. 1886 te Bern gesloten. De aldaar gesloten „Union internationale pour la protection des ceuvres littéraires et artistiques” was voorbereid door de in 1878 te Parijs opgerichte „Association littéraire et artistique internationale”.

Het doel was een gemeenschappelijke erkenning van het auteursrecht op werken van kunst en letterkunde en een gelijke bescherming daarvan aan wederzijdse onderdanen op de grondslag van reciprociteit. Over vertalingen, overneming van uittreksels, opvoering van dramatische of muzikale werken werd een aantal bepalingen vastgesteld, welke een voorlopig karakter droegen. De aanvullingsacte van de 4de Mei 1896, te Parijs tot stand gekomen, bracht slechts een kleine uitbreiding. Het vertalingsrecht werd den auteur toegekend voor gelijke duur als het auteursrecht, onder de ontbindende voorwaarde, dat de auteur binnen 10 jaar na de eerste uitgave een vertaling in de taal waarvoor bescherming wordt verlangd, heeft geleverd of bezorgd. Een latere conferentie te Berlijn leidde tot de Herziene Berner Conventie van de 13de Nov. 1908; een nieuwe herziening had in 1928 te Rome plaats {Herziene Conventie van 2 Juni 1928). Thans worden in de toegetreden landen alle letterkundige, wetenschappelijke en artistieke voortbrengselen van plastische, muzikale of dramatische aard beschermd, daaronder begrepen vertalingen, reproducties, fotografieën, films, bouwwerken enz.Het door de Conventie gewaarborgde recht duurt gedurende het leven van den auteur en 50 jaren daarna, behalve in de gevallen, waar de wet van het land van herkomst van het werk en/of die van het land, waar de bescherming wordt ingeroepen, een kortere duur aan het auteursrecht toekennen. De Nederlandse Auteurswet heeft evenals die der meeste andere aangesloten landen, de termijn van 50 jaar na de dood van den auteur.

De achtereenvolgende herzieningen hebben de door de Conventie verleende internationale bescherming van het auteursrecht telkens hechter en vollediger gemaakt. De aangesloten landen behielden echter het recht, op bepaalde punten „reserves” te maken, d.w.z. te verklaren, dat zij op die punten zich aan de oude bepalingen wensen te houden. Nederland had bij zijn toetreding in 1912 enkele van die reserves gemaakt, welke het echter bij de aanvaarding van de in 1928 te Rome vastgestelde tekst der Conventie liet varen. De belangrijkste dezer reserves betrof het, in de internationale betrekkingen vooral veel betekenende, vertalingsrecht, dat thans, zowel in de Nederlandse Auteurswet (sinds 1931) als in de Conventie (sinds 1908) in tijdsduur en anderszins volkomen met de andere uit het auteursrecht voortvloeiende bevoegdheden is gelijkgesteld.

Volgens de officiële opgave waren op 1 Jan. 1948 de volgende Staten bij de Berner Conventie aangesloten: Australië (met de gebieden van Papoea, Norfolk-eiland en mandaatgebieden van Nieuw-Guinea en Nauru), België, Ver. Staten van Brazilië, India, Bulgarije, Canada, Denemarken (met Far öer eilanden), Duitsland, Finland, Frankrijk ("met Algerië en koloniën), Griekenland, Groot-Brittannië en Noord-Ierland (met koloniën en bezittingen en zekere protectoraatslanden, benevens het onder Brits mandaat staande Palestina), Hongarije, Ierland, Italië, Japan, Joegoslavië, Libanon, Liechtenstein, Luxemburg, Marokko (Franse zone), Monaco, Nederland (met Ned.-Indië, Curacjao en Suriname), Nieuw-Zeeland (met West-Samoa), Noorwegen, Polen, Portugal (met koloniën), Roemenië, Siam, Spanje (met koloniën), Syrië, Tsjechoslowakije, Tunis, Vaticaan-stad, Zuidafrikaanse Unie (met mandaatgebied van Z.W.-Afrika), Zweden, Zwitserland en Ijsland. Tot regeling der algemene aangelegenheden en verschillende vraagstukken, die hierop betrekking hebben, wordt door de verbonden staten een internationaal bureau te Bern onderhouden, dat onder het opper-toezicht van de Zwitserse Bondsraad staat. Dit bureau geeft sedert de 15de Jan. 1888 als officiéél orgaan het tijdschrift Le droit d’auteur uit (z auteursrecht).

Lit.- Arnold Raestad, La Convention de Beme revisée k Rome 1928 (Paris 1931); Willy Hoffmann. Die Bemer Uebereinkunft etc. (Berlin 1935).

< >