Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 05-01-2022

Bathory

betekenis & definitie

heette een vorstengeslacht uit Zevenburgen, dat zijn naam ontleende aan de plaats Batur. Een wojwode van Zevenburgen, Istvdn (Stephanus) II Bathory versloeg in 1479 de Turken.

Stephanus IV werd in 1571 tot vorst van Zevenburgen en in 1576 tot koning van Polen verkozen.De bekendste telg uit het geslacht is Zsigmond (Sigismund) BAthory (1572-Praag 27 Mrt 1613),/leef van Stephanus IV en reeds bij leven van zijn vader, Christoforus Bathory, tot prins gekozen; na diens dood werd hij regerend vorst onder een regentschap (1581). In 1595 veroverde hij Walachije op den ïurksen pasja Sinan; in 1599 toonde hij na de scheiding van zijn gade, de Oostenrijkse aartshertogin Christina, neiging tot de kloosterstand over te gaan, waartoe hij zelfs abdiceerde en de troon van Zevenburgen aan keizer Rudolf II aanbood. Reeds in 1600 deed hij een gewapende poging om de troon te heroveren, maar werd door den wojwode van Moldavië bij Suceava verslagen. In 1601 herkoos de landdag te Klausenburg hem desondanks, wederom echter leed hij in het veld de nederlaag en vluchtte, nu voorgoed, naar Bohemen. Zsigmond B&thory was een krijgsman van stellig ongewone gaven, doch zijn volkomen onberekenbaarheid, woeste wreedheid jegens vijanden vooral in geloofszaken, en rusteloosheid bevestigen de opvatting, dat zijn geestvermogens gestoord waren.

Een tijdgenote en verre verwante van Zsigmond, Elisabeth Bdthory, weduwe van graaf Ferencz Nddasdy, liet jonge meisjes in haar kasteel Csejte (bij Nyitra) folteren, waaruit de legende ontstond, dat zij haar slachtoffers bloed aftapte om daarin te baden. Zij werd in 1611 tot levenslange opsluiting in haar kasteel veroordeeld, waar zij 21 Aug. 1614 krankzinnig stierf.

< >