heet het vijfhoekig, uitspringend deel van de wal (of muur) van een vesting, fort of schans, dat die wal meestal naar beide zijden flankeert. De plattegrond wordt gevormd door twee facen, in de bastionspunt of saillant samenkomend en twee flanken, terwijl de niet bewalde achterzijde of keel in open verbinding staat met de binnenruimte of het terreplein van het vestingwerk.
De wallen der facen en flanken vinden hun voortzetting in die van de courtines naast het bastion en bestaan evenals deze uit een walgang met borstwering. De walgang dient voor gedekte verplaatsing van infanterie en geschut en is van opritten voorzien. Een gebastionneerd front bestaat uit een courtine met aan weerszijden een half bastion en wordt dus begrensd door de kapitalen, welke de saillanten van die bastions middendoor delen. Voor deze en verdere benamingen, alsook de historische ontwikkeling van het bastion, zie de figuren I t/m VIII op pag. 341.Het bastion is ontstaan uit de bastei of het rondeel (en deze weer uit de ronde mmrtoren) door opheffing van de dode hoek (onbestreken ruimte) aan de ronde voorzijde daarvan, hetgeen aan de flonkering ten goede kwam. Deze werd later door aanleg van een ravelijn nog verbeterd. Voor de verticale vorm der wallen van bastions, courtines, ravelijnen en andere onderdelen van vestingwerken, zie profiel.
Is de binnenruimte of het terreplein van het bastion, binnen de walgang, ledig en verdiept, dan spreekt men van een hol bastion, in tegenstelling tot een vol bastion, waarbij die ruimte meestal is benut voor bomvrij onderkomen van de infanterie-bezetting of het geschut (z remise). Bij de oudere bastions vindt men gemetselde kazematten in de flankwallen; die van latere tijd hebben meestal open hoge en lage flanken, met afzonderlijke toegangen, veelal overkluisd als poternes.
Soms werd het bastion door een gracht van het lichaam der vesting gescheiden; men spreekt dan van een gedetacheerd bastion, hetwelk niet moet worden verward met een ravelijn, tussen twee bastions in gelegen (z verder bolwerk en vestingbouw).
