Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 05-01-2022

Bandjir

betekenis & definitie

is de naam die in Ned.-Indië wordt gegeven zowel aan hoog water als aan overstroming ten gevolge van hoog water. De Indische rivieren kenmerken zich als regel door een korte loop en een aanzienlijk verval.

Tropische regens in het stroomgebied veroorzaken daardoor een snelle stijging van het waterpeil, soms in een vorm waarbij onstuimige watermassa’s naar beneden storten en langs de rivierbeddingen een uitweg zoeken naar zee, alles meesleurende dat in de weg komt. In bergstreken gebeurt het wel dat in smalle rivieren een bandjir begint met een muur van afstromend water terwijl het peil in enkele minuten met meters stijgt. Duurt de regenval lang of strekt deze zich uit over een groot deel van het stroomgebied dan kan het voorkomen dat de bedding het vele water niet kan verwerken en de rivier buiten haar oevers treedt waardoor grote overstromingen ontstaan.Meestal echter is een bandjir kort maar hevig. In gebieden waar de rivieren een langere loop en een bredere bedding hebben zoals bijv. op Borneo het geval is, spreekt men reeds van bandjir wanneer het waterpeil aanzienlijk stijgt en het water sneller afvloeit zonder dat nochtans in enig opzicht sprake is van watersnood.

Bandjirs leveren steeds een ernstig gevaar op voor bruggen en bij aanleg van wegen houdt men dan ook rekening met het zgn. „bandjirpeil”, de hoogst bekende waterstand bij een bepaalde rivierovergang, en bouwt men de brug op een hoger niveau.

< >