of Ailva is de naam van een oud Fries geslacht, waarvan vele leden burgerlijke en militaire betrekkingen hebben bekleed.
Hans Willem, baron van, Nederlands officier (Holwerd ca 1630 - Leuven 1691), volgde in 1659 zijn vader op als kolonel van een regiment infanterie ter repartitie van Friesland, nam in Mei 1664 deel aan de inneming van de Deyler Schans (aan de Eems ten O. van Bellingwolde), en streed in 1665-’66 in de Munsterse Oorlog. In 1667 werd hij, als opvolger van den in 1666 gesneuvelden Tjerk Hiddes de Vries, benoemd tot luitenant-admiraal van Friesland, in welke betrekking hij deelnam aan de tocht naar Chatham (20-24 Juni 1667). Hoewel hij zich hier naar behoren van zijn taak kweet, zegde hij toch weldra de zeedienst vaarwel, en werd in 1668 bevorderd tot sergeant-majoor of wachtmeester-generaal, 11 Apr. 1672 tot luitenant-generaal der infanterie. Belast met de verdediging der Noordelijke provinciën, was hij niet bij zijn regiment aanwezig toen dit, bij de Rijnovergang te Lobith, in Juni 1672 dapper strijdende vernietigd werd. Een belangrijk aandeel had hij daarentegen aan de verdediging van Friesland tegen de Munstersen. Met een inderhaast bijeengebrachte troepenmacht van aanvankelijk niet meer dan ca 1500 man bracht hij de grenzen van Friesland in staat van tegenweer met behulp van inundatiën. Dat Friesland in 1672 van vijandelijke bezetting is verschoond gebleven, is voor een niet gering deel aan hem te danken, hoewel aanslagen, in Juli 1672 op de Schans te Kuinre, in Juli 1673 op Zwartsluis, mislukten. 11 Aug. 1674 werd hij zwaar gewond in de bloedige slag bij Seneffe, waar hij de infanterie van de rech tervleugel aanvoerde.
In 1683 vinden wij hem als gouverneur van Koevorden en andere vestingwerken in het Noorden. In de Negenjarige Oorlog streed hij op 25 Aug. 1689 met grote dapperheid bij Walcourt, waar de overwinning aan de aanval van zijn troepen te danken was, en 1 Juli 1690 bij Fleurus. In 1691 overleed hij, in kwartier te Leuven, ten gevolge van een val van zijn paard.
Lit.: J. v. Leeuwen in: De Vrye Fries, V (1850), blz. 361.
Hans Willem, baron van, heer van Waardenburg, Neerrijnen en Warmenhuizen (’s-Gravenhage 8 Sept. 1751 - 29 Dec. 1827), grietman van het Bildt en vurig prinsgezind, werd daarom in 1787 lid van het gezantschap, belast met de taak, om den koning van Pruisen namens de Algemene Staten te Wezel te begroeten. In 1788 verwisselde hij de grietenij het Bildt met die van Baarderadeel, maar moest bij de omwenteling van 1795 zijn ambt nederleggen. In 1814 en 1815 was hij lid der commissies tot ontwerp en wijziging van de grondwet. In 1814 werd hij lid der Ridderschap van Friesland, opperhofmaarschalk van koning Willem I en lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal.
Lit.: J. v. Leeuwen, De generaal H. W. v. Aylva en zijn geslacht (Workum 1850).
Hobbe, baron van (1696 - Maastricht 15 Dec. 1772), was officier in het Staatse leger en opperstalmeester van Willem IV. Bekend is hij vooral geworden als gouverneur van Maastricht (sedert 5 Mei 1748, tevoren reeds van 1 Nov. 1740 af commandant), welke stad hij met dapperheid en beleid tegen de Fransen van 11 Apr. tot 7 Mei 1748 verdedigde, maar tevergeefs. Nadat de Fransen op 3 Febr. 1749 vertrokken waren, nam Aylva op 26 Mrt d.a.v. het commando van de vesting weer over en bekleedde wederom de functie van gouverneur, tot aan zijn dood.
