heet een der oudste en beroemdste geïllustreerde Bijbelhandschriften van West-Europa, na veel omzwervingen uit de boekerij van Lord Ashburnham in het bezit van de Bibliothèque Nationale te Parijs geraakt. De codex is zeer waarschijnlijk uit Tours (Saint-Gatien) afkomstig en dateert uit de 7de eeuw.
Van de 142 bladen op dun perkament, zijn er 18 verlucht met miniaturen in vrij donkere dekverf, voorstellende: de schepping der wereld, de zondeval der eerste ouders, de dood van Abel, de zondvloed, de val van Sodom en Gomorrha, de geschiedenissen van Isaac, Jacob, Jozef en Mozes, de plagen van Egypte, de doortocht door de Rode Zee en de wetgeving op de berg Sinaï. Het geheel is verdeeld over ruim 80 tonelen. Deze verluchtingen zijn van belang voor de kunstgeschiedenis, de iconografie, de geschiedenis van klederdracht en woningbouw en de geschiedenis van de liturgie.Lit.: O. von Gebhardt, The miniatures of the Ashburnham-Pentateuch (London 1883); L. Delisle, Les manuscrits du comte d’Ashburnham (Paris 1883); A. Springer, Die Genesisbilder i. d. Kunst d. frühen Mittelalt. mit bes. Rücksicht auf den Ashburnham-Pent. (Leipzig 1884); H. Leclercq, in Dict. d’Arch. chrét. et de liturgie 12 (Paris 1907).
