(Neuchâtel 17 Dec. 1835, + op zee tussen Londen en New York 27 Mrt 1910, begr. Cambridge, Mass.), zoon van Louis Agassiz, wiens levenswerk, het Museum of Comparative Zoology van Harvard College te Cambridge (Mass.), hij voortzette.
Van zijn studietijd af was hij aan het museum verbonden. Begaafd met grote en ruime belangstelling studeerde hij natuurlijke historie en chemie en deed o.a. summa cum laude het examen voor mijn-ingenieur. Waar de vader met voortdurend geldgebrek te kampen had, benutte Alexander zijn grote belangstelling en aanleg op velerlei gebied om de financiële positie van de familie te versterken. Zo nam hij de leiding op zich van een kopermijn, die aan zijn zwager toebehoorde. Hierbij toonde hij zich een uitstekend zakenman en organisator. Zodra de mijn „liep”, keerde hij weer terug naar het museum, maar bleef toezicht houden op de mijn, waartoe hij minstens tweemaal per jaar deze bezocht. Het gevolg was, dat de familie schatrijk werd. Hij besteedde zijn rijkdom aan de verdere opbouw en uitbreiding van het museum en aan talrijke zeer belangrijke expedities. Voor de Amerikaanse zakenwereld was hij de grote mijndirecteur, voor de internationale wetenschap de eminente geleerde. Zijn belangstelling voor het museum ging vooral uit naar kwallen en zeeëgels ( zEchiniden), over welke hij fundamentele publicaties leverde; op zijn expedities bestudeerde hij vooral het leven der diepzee en het ontstaan van koraaleilanden (waarbij hij Darwin’s bekende theorie, als zouden alle atollen op wegzakkende eilanden ontstaan zijn, bestreed). Hij onderzocht vooral de West-Indische zeeën (s.s. Blake) en de Pacifische Oceaan (s.s. Albatross). Hij verloor zijn moeder, zuster van den botanicus Alexander Braun, jong (1848), maar bleef levenslang innig verbonden met zijn stiefmoeder, vooral nadat zijn vrouw in 1873 gelijk met zijn vader hem ontviel, hem met drie zoons achterlatende.Lit.: G. R. Agassiz, Letters and Recollections of Alexander Agassiz with a Sketch of his Life and Work (London-BostonNew York 1913).
