Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

Albert LEBRUN

betekenis & definitie

(François), Frans staatsman (Mercy-le-Haut, dep. Meurthe-et-Moselle, 29 Aug. 1871 - Parijs 6 Mrt 1950), de 14de en laatste president van de Derde Republiek, stamde uit een boerenfamilie.

Hij was aanvankelijk mijningenieur en werd in 1900 Kamerlid. Hij behoorde tot de (gematigd rechtse) Republikeinse Unie, de partij van Poincaré, met wie hij ook persoonlijk zeer bevriend was. In 1911 werd hij minister van Koloniën in het kabinet-Caillaux. Hij behield deze functie in het daarop volgende Poincaré, werd vervolgens minister van Oorlog in hetzelfde ministerie en na Poincaré’s verkiezing tot president weer minister van Koloniën. Tijdens Wereldoorlog I deed Lebrun dienst als kapitein der artillerie, totdat hij in 1917 minister van Blokkade werd in het kabinet-Clemenceau. Na de Wapenstilstand werd hij minister voor de bevrijde gebieden. Hij kwam echter in conflict met Clemenceau, daar hij bezwaren koesterde tegen het ontworpen vredesverdrag, dat voor hem als Lotharinger te weinig waarborgen tegen een nieuwe Duitse invasie bevatte. Eind 1919 trad hij daarom af als minister. Het jaar daarop werd hij tot lid van de Senaat gekozen. Van 1926-1931 was hij voorzitter van de door Poincaré ingestelde schulddelgingscommissie en in Juni 1931 volgde hij Paul Doumer op als president van de Senaat. Nadat deze staatsman was vermoord, volgde Lebrun hem op 10 Mei 1932 op als president van de Republiek.De ambtsperiode van Lebrun was een van de meest bewogen tijdperken der Franse geschiedenis. In Febr. 1934 vonden, naar aanleiding van de ontdekking van een aantal schandalen (Stavisky), bloedige onlusten te Parijs plaats tussen uiterst rechts en uiterst links en door persoonlijk ingrijpen van Lebrun kwam toen de nationale regering Doumergue tot stand. Daarop volgde de roerige volksfront-episode en ten slotte Wereldoorlog II. Aan de vooravond van deze oorlog, in Mrt 1939, bracht hij een staatsbezoek aan Engeland. Op 5 Apr. d.a.v. werd hij voor een termijn van 7 jaar herkozen. Na de nederlaag der Franse legers in Mei-Juni J940 begaf president Lebrun zich met zijn regering eerst naar Bordeaux en vervolgens naar Vichy. Hier legde hij op 12 Juli 1940 zijn ambt neer, nadat de minister-president maarschalk Pétain, daartoe gemachtigd door de Nationale Vergadering, besloten had, zichzelf aan het hoofd van de Staat te stellen. Lebrun trok zich toen uit de politiek terug. In 1943 werd hij door de Duitsers geïnterneerd. Na het einde van de oorlog kwam hij weer op vrije voeten,

MR F. ZOETMULDER

Bibl.: Témoignage (Paris 1945).

< >