(1) een graafschap in Schotland, dat zich met Kinnaird Head N.O.-waarts uitstrekt in de Noordzee en op 5105 km2 ongeveer 300 000 inw. telt.
De bodem bestaat in het Z.W. uit het Grampiangebergte, dat hier, waar het zich in de Ben Muich Macdui tot ongeveer 1300 m verheft, rotsachtig, ruw en bosrijk is. Het N.O. deel van het graafschap bestaat uit golvende vlakte, welke door de Deveron, de IJthan, de Don en de Dee wordt doorstroomd. Het klimaat is hier warmer dan aan de Westkust; is minder nevelig en heeft minder regen. Hoofdbestaansmiddel in de bergen is de schapenhouderij, in de vlakten weidebouw en landbouw, die behalve haver vooral rapen als veevoer leveren. Dè grote oogsten aan hooi en rapen vormen de basis voor het vetweiderijbedrijf der vlakten, waar de in de bergen gefokte schapen worden vetgeweid, evenals de runderen voor de markten van Londen en de andere grote steden, een bedrijf dat zich sedert de 18de eeuw in toenemende mate heeft ontwikkeld. Een ander belangrijk middel van bestaan vormen de haringvisserij en -zouterij. Zij is vooral geconcentreerd in de kustplaatsen Aberdeen, Fraserburgh en Peterhead.
Lit.: J. F. K. Johnstone and A. W. Robertson, Bibliographia Aberdonensis, Third Spalding Club (Aberdeen 1930).
(2), de hoofdstad van het gelijknamige graafschap, telt (1931) 167259 inw. Zij is gelegen tussen de monding van de Don en de Dee. Aberdeen heeft een dokhaven (Victoria Doek) en een getijhaven (Albert Basin), waaraan ook de vismarkt is gelegen. Het is een van de voornaamste centra van de visserij. Behalve zouterij en rokerij van haring en kabeljauw heeft Aberdeen een belangrijke handel in verse vis, die per trein snel naar de zuidelijke steden wordt afgezet. Naast de visserij moeten de granietbewerking, cementindustrie, scheepsbouw en de fabricage van papier worden genoemd. De stad heeft geregelde stoombootverbindingen met Londen, Newcastle, Huil en met de Schotse kustplaatsen.
Het oudste deel van Aberdeen (Old Aberdeen) ligt landinwaarts naar de zijde van de Don ongeveer een km noordelijk van het tegenwoordige centrum en bevat de in 1357 begonnen kathedraal van St. Machar (Macarius, apostel der Pieten) of Mochonna, in haar huidige vorm daterend uit de 14de eeuw en het in 1494 gestichte King’s College, thans een onderdeel van de Universiteit van Aberdeen (gesticht in 1860). Echter ook in het meer tegen de Dee gelegen nieuwere gedeelte vindt men verschillende oude gebouwen uit de 15de, 16de en 17de eeuw. Sedert de laatste jaren is Aberdeen ook een druk bezochte badplaats.
