is een recht, dat in bepaalde gevallen toekomt aan hem, die enig goed heeft doen verzekeren, om het verzekerde voorwerp, waaraan schade is toegebracht, aan den verzekeraar af te staan (te abandonneren) en van dezen de volle verzekerde som te vorderen, als ware het verzekerde goed geheel te niet gegaan. Dit recht ontleent men in het Nederlandse recht aan de wet alleen bij zeeverzekering en bij verzekering tegen de gevaren van het vervoer te lande en op rivieren en binnenwateren; of het in andere gevallen kan voortvloeien uit de tussen den verzekeraar en den verzekerde gesloten overeenkomst is twijfelachtig.
De verzekerde heeft de vrije keus tussen abandonnement en averijvergoeding van de behoorlijk getaxeerde werkelijke schade, en hij mag dus beslissen, wat hem in een gegeven geval het voordeligst voorkomt. De assuradeur ontvangt door het abandonnement de volle eigendom van de zaak, waarvan de verzekerde afstand heeft gedaan, hetzij schip of lading. Zodra de eigenaar de geleden schade verneemt, moet hij er den assuradeur kennis van geven. Het voornemen om afstand te doen — te abandonneren — moet de verzekerde uitdrukkelijk en bepaald te kennen geven, eveneens de assuradeur, dat hij het abandonnement aanneemt (accepteert). Is dit geschied, dan behoudt het abandonnement in rechten onherroepelijk zijn geldigheid, met uitzondering van één geval, nl. wanneer het blijkt, dat het bericht der geleden zeeschade vals was.NEDERLAND
Het Nederlandsche Wetboek van Koophandel (artt. 667 en volg.) noemt de termijnen binnen welke men van het recht van abandonnement gebruik moet maken. Deze wettelijke termijnen zijn tegenwoordig echter van minder belang, daar bij de verzekeringsovereenkomsten in den regel hiervan wordt afgeweken door die termijnen te verkorten, zulks hoofdzakelijk, omdat het gehele vervoer sedert het tot stand komen der in de wet opgenomen bepalingen grotere snelheid is gaan eisen en men ook onderscheid wenst te maken tussen termijnen geldend voor de stoom- en zeilvaart. Het Nederlandsche Wetboek van Koophandel geeft omtrent het recht van abandonnement voorschriften, die in hoofdzaak door bijna alle zeevarende natiën zijn overgenomen. Het geeft een opsomming van de gevallen, waarin het abandonnement is toegelaten. Dit is het geval bij:
1. Het opbrengen of aanhouden van schip of goederen door een buitenlandse mogendheid of door de Nederlandse regering, wanneer schip en goederen niet binnen een bepaalde tijd worden teruggegeven;
2. Schipbreuk;
3. Stranden met verbrijzeling;
4. Onbruikbaarheid van het schip wegens zeeschade, wanneer deze tenminste drie vierden van de verzekerde waarde bedraagt.
Bovendien wordt dit recht nog aan den verzekerde toegekend, indien gedurende bepaalde termijnen — langer naarmate de ondernomen reis langer is — verlopen na het uitvaren van het schip, daarvan niets meer vernomen is. Ook deze wettelijke termijnen zijn van weinig belang meer, daar bij de verzekeringsovereenkomsten ook hier algemeen kortere termijnen worden bepaald dan de bij de wet genoemde. De redenen hiervoor zijn dezelfde als voor het afwijken van de wettelijke termijnen, binnen welke van het recht van abandonnement gebruik zou moeten worden gemaakt.
PROF. MR R. P. CLEVERINGA
BELGIË
Het abandonnement wordt in het Belgisch Handelsrecht geregeld door de artt. 222 en volgende van de samengeschakelde wetten op de zee- en riviervaart. Het abandonnement, ook afstand of overlating geheten, is een aan het zeerecht eigen manier van eigendomsverkrijging van schepen, van hun vracht en van al hetgene dat het voorwerp heeft uitgemaakt van de toepasselijke zeeverzekering. Want het abandonneren vindt zijn toepassing in de sfeer van de zeeverzekeringen. Het bestaat hierin, dat een verzekerde zaak door den verzekerde aan den verzekeraar overgelaten en betekend wordt en dat, indien de betekening geldig wordt verklaard, de eigendom van de verzekerde zaak automatisch op den verzekeraar overgaat, terwijl de verzekerde de vergoeding trekt.
Het abandonnement geschiedt alleen in de gevallen die de wet in art. 222 op uitputtende wijze opsomt en waaronder vermeld zijn: de opbrenging, schipbreuk, stranding met verbrijzeling enz. Om geldig te zijn, moet de afstand echter gebeuren binnen een bepaalde termijn, PROF. DR A. KLUYSKENS
