Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

MOLENPOLDER

betekenis & definitie

1. Polder gelegen binnen → Arnemuiden, in het westelijk deel bezuiden het station; oppervlakte ca. 2 ha.

De polder werd in 1661 bedijkt op de plaats waar zich het scheepsdok heeft bevonden. Hij is genoemd naar de ter plaatse staande molen en inundeerde in 1682 en 1808. In 1941 kwam de polder onder bestuur van de polder → Walcheren, welke in 1965 opging in het → Waterschap Walcheren. De noordelijke dijk van het Molenpoldertje was reeds in 1889 gedeeltelijk geslecht.2. Polder in de gemeente → Borsele; opgenomen in het → Waterschap de Brede Watering van Zuid-Beveland (opgericht 1959), thans → Waterschap Noord- en Zuid-Beveland; oppervlakte ca. 26 ha; hoogteligging ca. 1,1 m + N.A.P. De afwatering geschiedt via het gemaal Hellewoud in de → Ellewoutsdijkpolder.

De polder kwam waarschijnlijk in het eerste kwart van de 14e eeuw langs de → Zwake tot stand als aanwas van de → Baarlandpolder, ten noorden van → Oudelande. Op zijn laatst omstreeks 1340 werd een dam (de huidige Zakdijk) tussen de Molen- en de → Verlorenkostpolder aangelegd, waardoor het eiland Ovezande met Oudelande werd verbonden. De Molenpolder viel binnen de heerlijkheid en de voormalige gemeente Oudelande en maakte tot 1959 deel uit van het waterschap Baarland (→ Baarlandpolder).

3. Polder in de gemeente → Hontenisse, gelegen aan de Westerschelde (Hoek van Ossenisse); opgenomen in het → Waterschap Hulster Ambacht (opgericht 1965); oppervlakte ca. 52 ha, hoogteligging ca. 0,8 tot 1,1 m + N.A.P. De afwatering geschiedt via gemaal/sluis Walsoorden (→ Noorddijkpolder). In de polder ligt de buurtschap → Molenhoek.

De Molenpolder kwam ca. 1200 tot stand op initiatief van de abdij van Ter Duinen. Ten noorden van de Molen-, de → Kievit- en de → Perkpolder heeft de → Nieuhofpolder gelegen. Bij de Scharrendam begon de zeedijk van deze in 1591 verdronken polder; het punt is nog steeds van belang voor de oeververdediging, die hier wegens de vele afschuivingen grote zorg vereist. De Molenpolder heeft in de loop der tijd gebied moeten prijsgeven. Hij inundeerde o.a. in 1808 en bij de ramp van 1 februari 1953 (15 ha dras; watervrij 1 maart 1953). De polder maakte deel uit van het calamiteuze waterschap Walsoorden (→ Zandpolder) en heeft tot de v.m. gemeenten → Ossenisse, later → Vogelwaarde, en Hontenisse behoord.

4. Polder in de gemeente → Middelburg; opgenomen in het → Waterschap Walcheren (opgericht 1965); oppervlakte ca. 24 ha; hoogteligging ca. 1,0 m + N.A.P. De polder behoort tot het bemalingsgebied Ritthem (→ Walcheren, Polder-). Tegen de oostzijde van de polder ligt → Nieuwland.

De Molenpolder kwam in 1672 tot stand als herdijking van het in 1671 geïnundeerde deel van de → Nieuw-St.-Jooslandpolder. De ‘slaperdijk’ in het zuiden, ten westen van → Oudedorp, behoedde het grootste deel van deze polder voor overstroming; in 1750 echter gebeurde het omgekeerde.

De Molenpolder dankt zijn naam aan de in 1657 gebouwde, eerste molen van St.-Joosland, welke in 1874 afbrandde. Hij stond ca. 300 m ten noordoosten van de huidige molen van Nieuwland; het was een standaardmolen.

De Molenpolder heeft behoord tot de v.m. gemeente Nieuw- en St.-Joosland.

5. Polder in de gemeente → Reimerswaal, aan de Oosterschelde (Verdronken Land van Zuid-Beveland); opgenomen in het → Waterschap de Brede Watering van ZuidBeveland (opgericht 1959), thans → Waterschap Noord- en Zuid-Beveland; oppervlakte ca. 43 ha; hoogteligging ca. 0,7 m + N.A.P. De afwatering geschiedt via het gemaal De Moer (→ Brede Watering Bewesten Yerseke). De bebouwing van de plaats Yerseke loopt door tot in de polder. Buitendijks beoefent men de oesterteelt (oesterputten). De polder werd bedijkt na 1530/32, toen oostelijk Zuid-Beveland onder de golven verdween. Hij heeft behoord tot de heerlijkheid Yerseke en ontleende zijn naam aan de ligging nabij de molen van Yerseke. De polder werd ook wel Poppendij ksche polder genoemd, naar het oude, voormalige gehucht ter plaatse. Molen inundeerde in 1682, 1715 en 1906; al in de 18e eeuw was de polder calamiteus; vrijverklaring geschiedde in 1865. Het archief van de Molenpolder is in mei 1940 door oorlogshandelingen nagenoeg geheel verbrand.
6. Polder in de gemeente → Tholen; opgenomen in het → Waterschap Tholen (opgericht 1959); oppervlakte ca. 3 ha.

Het gebied van de polder is gedeeltelijk bebouwd; de rest wordt in beslag genomen door het industrieterrein van St.-Maartensdijk. Het Molenpoldertje is de kleinste polder in Tholen. De vroegere naam luidde Al te Klein. De polder behoorde tot de heerlijkheid St.-Maartensdijk. Hij inundeerde in 1715,1808 en 1825 en werd in de 19e eeuw bij het Waterschap St.-Maartensdijk gevoegd (→ Oudelandpolder, 2). De scheidingsdijk is geslecht, zodat het poldertje niet meer in het terrein te herkennen is.

7. Polder in de gemeente → Veere, gelegen aan de oostzijde van de → Vrouwepolder aan het Veerse Meer; opgenomen in het → Waterschap Walcheren (opgericht 1965); oppervlakte ca. 2 ha.

Het poldertje, thans een duinpoldertje, dateert waarschijnlijk van vóór 1524. Het dankt zijn naam aan de houten baliemolen, welke er in 1837 gebouwd werd en die in 1930 is afgebrand. In de 16e eeuw heette het poldertje achtereenvolgens Sint-Annapolder, Jerollepolder en Barradotspolder. Jonkvrouw Barradot verkocht het in 1627 aan de Polder- Walcheren.

De Molenpolder is geïnundeerd geweest in 1750; van herdijking is niets bekend; daarna is de zeedijk vermoedelijk ondergestoven en ging het poldertje de oostelijke uitloper van de Walcherse duinen vormen. Ook overstroomde de polder bij de ramp van 1 februari 1953 (watervrij 10 februari 1953). Het poldertje heeft behoord tot de v.m. gemeente → Vrouwenpolder.

8. → Stroodorpepolder (1).

LITERATUUR

Wilderom, Tussen afsluitdammen II, III en IV. C. Dekker, Zuid-Beveland. Roessingh,Baarland. K.J.J. Brand, Oost Zeeuws-Vlaamsepolderland. Walraven en Polderdijk, Nieuw- en St.-Joosland. J.P.B. Zuurdeeg, De Brede Watering, polder Molen.