(Riethem, Reythem). Dorp, oude heerlijkheid en voormalige gemeente (1795-1966) in Walcheren; oppervlakte 974 ha; sedert 1 juli 1966 behorend tot de gemeente Vlissingen; 553 inw. (1980).
Tot de gemeente Ritthem behoorden → Nieuwerve en → Welzinge; aan de Westerschelde ligt het fort → Rammekens. De naam Riethem duidt op een woonplaats bij (veel) riet.Wapen:
Het wapen komt voor op de wapenkaart van Smallegange (1696); het werd op 10 november 1819 voor de heerlijkheid bevestigd en op 10 februari 1950 door de Hoge Raad van Adel als gemeentewapen erkend, nadat het tot die tijd gebezigd was met stilzwijgende vergunning van de ambachtsheer. De klaverbladen wijzen op een bloeiende landbouw ter plaatse.
Monumenten:
De toren van de n.h. kerk dateert van omstreeks 1300; zij helt sterk naar het westen over. Het schip van de kerk is uit de 16e eeuw; het werd tijdens het beleg van Middelburg in 1574 verwoest, doch in 1611 herbouwd. Het koor is in de loop der jaren afgebroken. De consistorie is in 1882 gebouwd. De kerk heeft een preekstoel uit de tweede helft van de 17e eeuw en een zilveren doopbekken uit 1787 (Lodewijk XVI-stijl). Bij de hofstede ‘Berglust’ ligt een vluchtberg (→ werf) die in 1926 ten dele oudheidkundig is onderzocht; thans een archeologisch monument. In de omgeving van Ritthem zijn op verschillende plaatsen overblijfselen uit de Romeinse tijd aangetroffen.
Geschiedenis:
In 1247 wordt Riethem vermeld. Het is niet bekend wanneer Ritthem tot zelfstandige parochie werd verheven. Waarschijnlijk is dit in de 13e eeuw geschied. Ze was een dochter van West-→ Souburg en gewijd aan de H.Maria. Voor de Reformatie werd het gebied van de parochie Welzinge verenigd met dat van Ritthem. De kerk van Welzinge was een dochter van de Westmonster te Middelburg en gewijd aan St.-Maarten.
Al in 1564 komen aanhangers van de nieuwe leer te Ritthem in de openlucht bijeen. De kerk ondervond schade van de beeldenstorm; de kerken van Welzinge en Nieuwerve werden ca. 1573 verwoest.
LITERATUUR
S. Muller Hz., Indeling van het bisdom. Grijpink, Register op de parochiën. VIL B.J. de Mey, De geschiedenis van Ritthem. A.E. Remouchamps, De vluchtberg bij de hofstede ‘Berglust’ te Ritthem op Walcheren, O.M.R.O.L. VIII, 1927, 40-47. C. Chavannes-Mazel, Langs de oude Zeeuwse kerken. H. Janse, Kerken en torens in Zeeland. C. van Winkelen, Ritthem in oude ansichten.
