1. In ’t alg.: bijstand, hulp, ondersteuning.
Stilaan ontstond er nu ook verdeeldheid onder het volk ... . Die tweedracht ondermijnde zelfs het leger en Van der Meersch vroeg vruchteloos om onderstand. Zijn leger verloor de moed; het werd een tuchteloze, woelzieke bende, LANGENS 1947, 186.
Gerocht (=raakte) iemand in nood - door ongeluk of eigen schuld, om ’t even, deed er niets toe - dan kreeg hij hulp of onderstand, eerst van de naastbestaanden, ofwel van geburen; als ’t nodig bleek, van eiken inwoner onverschillig, STREUVELS 1964, 25.
2. M. betr. t. het sociaal recht: (financiële) hulp die de overheid verleent aan behoeftigen; in Nederl.: bijstand (krachtens de Algemene Bijstandswet van 1963).
Dat meisje daar, achter dat schot, heeft die dan geen recht op onderstand? Wat is dat nu weer voor een ongehoorde smeerlapperij? ELSSCHOT 1960, 615.
Ik zal toch naar de onderstand moeten gaan, zei hij. Hij dacht er lang over na. En dan ging hij naar de onderstand. Hij zou vier, misschien vijf frank krijgen per jaar, DE PILLECYN 1962, 21.
- (Commissie van) Openbare Onderstand (C.O.O.), (Belg.) off. ben. voor het plaatselijk organisme belast met de uitvoering van de wet (van 10 mei 1925) op de Openbare Onderstand-, bij de wet van 8 juli 1976 (in werking getreden op 1 april 1977) omgevormd tot Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.).
Kunnen zulke mensen niets krijgen van de Openbare Onderstand? OP DE BEECK 1947, 57.
De notaris bij ons naast heeft zich in de Kommissie van Openbare Onderstand genesteld en hij zit daar lekker warm, terwijl zijn vader ... toch alleen maar voorzitter was van de Harmonie Sint-Cecilia, GHYSEN 1962, 20.
Net voor de parlementsvakantie in juli 1976 werd de nieuwe wet betreffende de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (O.C.M.W.) door het parlement gejaagd. Met deze wet, waar een hele tijd van intense voorbereiding aan vooraf gegaan is, worden de huidige kommissies van openbare onderstand (C.O.O.’s) vanaf 1977 omgevormd tot O.C.M.W., Uit een reclamefolder Brussel jan. 1977.
De Commissie van Openbare Onderstand van Antwerpen gaat voor kinderen die haar toevertrouwd worden, nog gezinstehuizen oprichten, om hen zoveel mogelijk in een familiale sfeer te laten opvoeden, Bond 21/1/1977.
De geschiedenis van de openbare onderstand in België gaat veel verder terug dan 10 maart 1925, datum waarop de Commissies van Openbare Onderstand werden opgericht. Reeds in de eeuwen daarvoor organiseerde de overheid onderstandsinstellingen die, naast de privéliefdadigheid, trachtten de grootste armoede te lenigen, Volksmacht 1/4/1977, p. 4.
Dat wordt teruggebracht tot 2 t.h. voor sociale woningen die behoren aan de erkende maatschappijen van de N.M.H. en de N.L.M., aan de gemeenten en kommissies van openbare onderstand, Gazet v. Antw. 19/6/1977.
3. Onderstel.
De nood had hen toch naar hier teruggedreven; met samengeraapt tuig - betonblokken van kapotgeschoten onderstanden, balken en kepers uit de loopgrachten, gegolfde ijzerplaat en zeildoek - ..., had Verhelst iets opgetrokken, STREUVELS 1962, 87.
Sam.: onderstandsinstelling (zie hierboven: Volksmacht 1/4/1977, p. 4).
