Zuidnederlands Woordenboek

Walter De Clerck (1981)

Gepubliceerd op 03-02-2023

gaan

betekenis & definitie

I. Als intrans. ww.

1. Vaak in toep. waar de standaardt. ‘lopen’ gebruikt; een gaande zieke, lopende, niet bedlegerige zieke; van A naar B gaan, van A naar B lopen.

Vader ging nog met een stok toen hij thuis kwam.

De maanden na Nieuwjaar had hij snelle vorderingen gemaakt, DURNEZ z.j. (± 1958), 158.

Vakantie voor gaande zieken te Heer-sur-Meuse, Volksmacht 19/5/1978.

2. In versch. verb. met voorzetsels: bij iem. gaan, naar iem. gaan om hem te bezoeken.

Hij ging gisteren morgen bij de Burgemeester, die de Rijkswacht heeft opgebeld, TEIRLINCK 1951, 1, 48.

- Naar de vijftig, op zijn vijftigste enz. gaan, tegen de vijftig lopen.
- Voor onderwijzer, dokter enz. gaan, voor onderwijzer (gaan) studeren.

Ik ga voor lerares, het is mijn laatste jaar bij de Dames van Maria, BOON 1977, 150.

3. In een aantal min of meer vaste verb.: het deeg begint te gaan, rijzen; - dat, iets gaat me niet, dat gaat me niet af, dat ligt me niet enz.; - nergens meer gaan, van zieken e.d.: nergens meer komen, nergens meer naartoe gaan.

Ik ging nergens meer, ontving nooit en sprak zelden nog iemand, want ik was meteen nog schuwer en deemoediger geworden, DAISNE 1948, 65.

Een rijke deftige meneer. Dat gaat u niet, ik weet het, zet maar niet zo’n gezicht, WALSCHAP 1963, 421.

II. Als hulpww. in versch. toep., inz. als hulpww. van de toekomende tijd: zullen.

Eens op een morgen, dat ik aan Veerle’s sponde te waken zat... meende ik een lichte blos op haar wang te ontdekken. Ik ging voorzichtig buigen over haar. Ik hoorde haar adem. Ik schrok, TEIRLINCK 1952, 1, 243.

Ik vroeg... of hij niet blij was dat hij zijn moeder ging terugzien en of hij aan zijn vader mijn beste groeten wilde doen, ELSSCHOT 1960, 504.

Ik ging komen, beloofde ik hem, maar hij moest dan zorgen zoveel vrienden mogelijk bij elkaar te brengen, want ik had hen voorstellen te doen, BOON 1961, 102.

We gaan tot na de kompetitie moeten wachten om de tweede klasse al zijn geheimen te zien prijs geven, Gentenaar 9/5/1977.

Aldus het rapport, dat van 29 augustus tot 2 september gaat besproken worden door vertegenwoordigers van de Internationale Arbeidsorganisatie, Gentenaar 3/8/1977.

Sam.: gaanstok, (w.g.) wandelstok; gaansport, wandelsport.