Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

ZRINJSKI

betekenis & definitie

Hongaars: Zrinyi), oud Kroatisch adellijk geslacht, dat oorspronkelijk de naam Subic droeg, werd in de 13de en 14de eeuw het machtigste huis, dat zijn macht over bijna geheel Kroatië uitstrekte, zelf munten sloeg en in 1301 de dynastie van Anjou op de Hongaarse troon plaatste. Na verkrijging van de vesting Zrinj op de Kroatisch-Hongaarse grens (1347) veranderde het geslacht van naam en ging het een grote rol in het koninkrijk Hongarije spelen.

De voornaamste graven Zrlnyi zijn:1. Nikola (Miklós), Hongaars veldheer (Zrinj 1508 - Szigetvar 7 Sept. 1566), was I542-’61 ban van Kroatië, behaalde enige overwinningen op de Turken en verdedigde Aug.-Sept. 2 maanden lang de vesting Sziget tegen sultan Suleiman I; nadat de laatste was omgekomen moest Zrinjski zich overgeven en werd hij onthoofd.
2. Nikola (Miklós), Hongaars veldheer (Csákvár 1 Mei 1620 Varasd 18 Nov. 1664), achterkleinzoon van 1, werd in 1647 ban van Kroatië en vocht jarenlang tegen de Turken; in 1663-’64 behaalde hij een belangrijke overwinning op de Turken bij Novi Zrinj. Hij was tevens politicus en verdienstelijk dichter; naast vele hymnen, idyllen, elegieën schreef hij in 1651 het epos Obsidio Szigetiana (ook Zrinyada genoemd; pas 1817 gepubliceerd), waarin hij de heldendaden van zijn overgrootvader verheerlijkt en de Christelijke zending van Hongarije onderstreept.
3. Péter, broer van 2 (Verbovec 6 Juni 1621 - Wienemeustadt 30 Apr.1671), was van 1664 af ban van Kroatië, begon toen tezamen met paladijn Wesselenyi een samenzwering onder de Hongaarse en Kroatische adel om zich los te maken van de Habsburgse macht. Hij ontketende een opstand, doch gaf zich over aan keizer Leopold en werd onthoofd. Het familiebezit werd geconfisqueerd, en met Peters zoon I van stierf het geslacht uit (1703).

< >