Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

ZEESTRAAT

betekenis & definitie

(zeeëngte) is de naam voor een smal gedeelte der zee, dat twee grotere zeeën verbindt. In de zeestraten treden dikwijls zeestromingen op.

Door de opening van de Oostzee tussen Zuid-Zweden en Denemarken bijv. loopt in hoofdzaak een uitgaande zoutarme stroom, de Baltische stroom, naar buiten en een compenserende onderstroom naar binnen. Iets dergelijks treedt op in de Bosporus en de Straat van Gibraltar. Zeestraten, die een binnenzee met de open zee verbinden, behoren tot de territoriale wateren. De oeverstaten kunnen zonder schending van het volkenrecht de doorvaart verbieden.De ongemoeide doorvaart (passage innocent) kan echter aan handelsschepen van andere dan de oorlogvoerende staten niet worden ontzegd. Voor zeestraten, die gedeelten van de open zee, met name gedeelten van binnenzeeën, verbinden, waarover geen bepaalde staat de souvereiniteit uitoefent, hebben handels- en oorlogsschepen noch in vredes-, noch in oorlogstijd toestemming nodig. Door afzonderlijke overeenkomsten kan dit algemeen doorvaartrecht beperkt worden. Dit geschiedde o.a. ten aanzien van de Bosporus en de Straat der Dardanellen. Sommige zeestraten zijn door verdragen neutraal verklaard, bijv. de Straat van Magalhaes. Op haar oevers mogen geen versterkingen aangelegd worden.

Lit.: P. Groen, De Wateren der Wereldzee (Amsterdam 1951).

< >