Anglo-Normandisch geschiedschrijver (gest. ca 1143), geldt als de beste historicus die het middeleeuwse Engeland na Beda heeft opgeleverd. Hij was de zoon van een Normandische, althans Franse, vader en een Engelse moeder, en was monnik, later bibliothecaris, in de abdij van Malmesbury in Wiltshire.
Onvoldaan met de gangbare annalen en kronieken, stelde hij zich ten doel, een waardige navolger te zijn van Beda, die hij zeer bewonderde.Zijn voornaamste werken zijn: een geschiedenis van de Engelse koningen tot 1125 (Gesta regum Anglorum), vervolgd met de Historia novella (1125-1142) en een kerkelijke geschiedenis van Engeland, eveneens tot 1125: Gesta pontificum Anglorum. Hij geeft hier blijk van grote belezenheid, van opmerkelijk historisch inzicht en van niet minder verrassende critische eigenschappen. Ook de over het algemeen hoge literaire kwaliteiten geven aaD beide geschiedboeken een overtuigingskracht, die wellicht niet zonder invloed is geweest op de huidige voorstelling van de Engelse geschiedenis in de vroege Middeleeuwen. Voorts zijn van hem een aantal theologische, hagiografische en didactische geschriften bewaard en een verhandeling over de abdij van Glastonbury (De antiquitate Glastoniensis ecclesiae), die door latere inlassen lange tijd in discrediet is geweest.
DR A. G. JONGKEES
Bibl.: De gestis pontificum Anglorum, uitg. N. E. S. A. Hamilton (1870: Rolls Series); De gestis regum Anglorum, uitg.
W. Stubbs (2 dln, 1887-89: Rolls Ser.); vert. door J. A. Giles (1847); Hist. novella, nwe uitg. m. vert. door K. R. Potter: Gesta stephani and the Hist.
Nov. of W. of M. (1953: Mediev. Classics).
Lit.: W. de Gray Birch, Life and Writings of W. of M. (1874); K. Norgate, England under the Angevin Kings, I, (1887) blz. 83-93; J Armitage Robinson, Somerset Hist. Essays (1921: W. of M. „On the Antiquity of Glastonbury”); C. Gross, The Sources and Lit. of Engl. Hist. (2de uitg., 1915), nrs 1444, 1815; M. R.
James,Two Ancient Engl. Scholars: St. Aldhelm and W. of M. (Glasgow Univ. Publ. XXII, 1931); H. Richter, Engl.
Gesch.schreiber des 12. Jahrhs (1938: Neue deutsche Forsch. IV); J. de Ghellinck, L’essor de la litt. lat. au Xlle s., II (1946), blz. 151 vlg.; V. H. Galbraith, Historical Research in Medieval England (Creighton Lecture 1949, 1951).
