Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

WILDE JACHT

betekenis & definitie

is in het volksgeloof de naam voor een leger van geesten, dat onder jachtgeschal en hondengeblaf door de lucht trekt. In Nederland komt dit volksgeloof vooral in de Achterhoek, Overijsel, Oost-Noordbrabant en Limburg voor, o.a. onder de namen Kiefkesjacht, Berndjen van Galen (naar bisschop Bernhard van Galen, die in 1655 en 1672-’74 oorlog voerde tegen de Republiek), Derk met de Beer en Dirk met de Hondjes.

Als de aanvoerder wordt gewoonlijk een koning genoemd, die op een verboden tijd heeft willen jagen, zo in Denemarken Waldemar en in Engeland Arthur. In Noord-Duitsland voert Wuote dit geestenheir aan.Samenhang met Wodan en de Germaanse Oudheid is onwaarschijnlijk. Karl Meisen heeft gewezen op de opvallende overeenkomst tussen de Perchten-omgangen ter gelegenheid van het Sinterklaasfeest met de wilde jacht, die hij als duivelverschijningen beschouwt, onder Christelijke invloed ontstaan uit vóórchristelijke voorstellingen van het vooral in de Joeltijd door de lucht rondtrekkende dodenheir. De Perchtenomgangen beschouwt hij dan als een nabootsing van deze geestenstoet.

Lit.: Karl Meisen, Nikolauskult und Nikolausbrauch im Abendlande (Düsseldorf 1931); Idem, Die Sagen vom Wütenden Heer und Wilden Jäger (Münster 1935).

< >