Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

WIJSHEIDSGESCHRIFTEN

betekenis & definitie

of „Boeken der Wijsheid” (in ’t Hebreeuws Chokmâ) zijn de bijbelboeken Spreuken (= Proverbia Salomonis), Prediker (= Ecclesiastes), Job en onder de zgn. apocriefe boeken de Wijsheid van Jezus Sirach ( = Ecclesiasticus) en die van Salomo (= Sapientia Salomonis).

Waarschijnlijk bestonden reeds oudtijds in Israël kringen en samenkomsten, waarin de practische levenswijsheid beoefend werd, die steeds als een gave Gods werd beschouwd en op religieuze grondslag berustte. De goddelijke Wijsheid werd hoe langer hoe meer (ten slotte ook onder de invloed van de Griekse geest) als een persoonlijke kracht (Hypostase) opgevat, vgl. reeds Spr. 8:24 w. en Job 28:1 2 w. In het bijzonder in Egypte, maar ook in Babylonië en Syrië (Achikar) vindt men analogieën voor deze literatuur. De vorm (rhythmisch gebouwde spreuken en samenvattingen daarvan) wijst op aanvankelijke mondelinge overlevering. Het toonbeeld van deze wijsheid was koning Salomo, vgl. I (III) Kon. 4 : 29-34.

Lit.: W. Baumgartner, Israelit, und altoriental. Weisheit (1933), J. Fichtner, Die altoriental. Weisheit in ihrer israelit. jüd. Ausprägung (1933); W.

Swart, De invloed v. d. Griekse geest op de boeken Spreuken, Prediker en Job, diss. Groningen (1908); G. Bostrom, Proverbiastudien (Lund 1935).

< >