is de belangrijkste vertakking van de Rijn in Nederland. De afstand van het splitsingspunt bij Pannerden tot het punt van de voormalige samenvloeiing met de sedert 1904 afgedamde Maas bij Woudrichem bedraagt 85 km.
De Waal voert gemiddeld 2/3 gedeelte van het Rijnwater af en is over de gehele lengte genormaliseerd door kribben en strekdammen. Het vrij afstromende gedeelte der rivier is in de bovenmond 260 m breed. Over de laatste 25 km neemt deze breedte geleidelijk toe tot 350 m in de benedenmond, omdat door de invloed van het getij het vermogen van de rivier zeewaarts groter wordt. Langs beide oevers bevinden zich uiterwaarden, gebruikt voor hooi- en weideland.Daarnaast is er een belangrijke baksteenindustrie. Uit de rivier zijn lange tijd grote hoeveelheden zand en grind gewonnen. Deze winning gaat nog voort in de uiterwaarden. Verreweg het grootste gedeelte van de Rijnvaart volgt de Waal, die over het algemeen uitstekend bevaarbaar is. Slechts in tijden van geringe waterafvoer is het nodig de diepgang van de schepen te beperken. Belangrijke aansluitende waterwegen zijn het Maas-Waalkanaal en het Kanaal van St Andries, die verbinding geven met de gekanaliseerde Maas en het Amsterdam-Rijnkanaal.
De brede, genormaliseerde rivier is niet alleen de hoofdafvoerweg van het Rijnwater, doch ook des winters voor ijs. Door de verbeterde afvoer in ijswinters van het steeds openblijvende Hollandsch Diep af vriest de rivier minder spoedig dicht. Bovendien wordt zij stroomopwaarts met ijsbrekers open gebroken ter bestrijding van ijsdamvorming en kruien van het ijs, waardoor in de vroegere ijswinters steeds dijkdoorbraken en watersnoden ontstonden.
