(1, recht) is een phase in het strafproces, bestaande in het uitlokken van een gerechtelijk onderzoek of een gerechtelijke beslissing. Het strafproces begint met de opsporing, waarin opsporingsambtenaren en het Openbaar Ministerie een rol spelen.
Als diep ingrijpende dwangmiddelen nodig worden (zoals de voorlopige hechtenis) is het inschakelen van de rechter nodig. Dit laatste is ook het geval als van de Rechter-Commissaris het instellen van een gerechtelijk vooronderzoek wordt gevraagd door de Officier van Justitie, of als de zaak door een dagvaarding wordt aangebracht ter zitting.In de phase van de opsporing is de O.v.J. „dominus litis”, zo spoedig de vervolging is aangevangen gelden ter bescherming van de verdachte verschillende bepalingen. Allereerst waakt de rechter tegen nodeloze vertraging bij de vervolging (art. 36 W.v.Sv.). Voorts geldt t.a.v. de vervolging een verzwakt „ne bis in idem”, in dien zin, dat indien een vervolging zonder gerechtelijke einduitspraak is beëindigd, m.n. door kennisgeving van niet-verdere vervolging (door de O.v.J.), of door buiten vervolging stelling of door verklaring dat de zaak geëindigd is (door de Rb.), geen nieuwe vervolging kan plaats hebben behoudens in het geval er nieuwe bezwaren tegen de verdachte zijn gerezen (art. 255 W.v.Sv.).
Indien de vervolging is aangevangen, wordt als verdachte aangemerkt hij tegen wie de vervolging is gericht (art. 27 lid 2 W.v.Sv.). Deze bepaling is van belang omdat de verdachte zich bepaalde dwangmiddelen moet laten welgevallen, anderzijds ook als verdachte rechten heeft.
Lit.: J. M. van Bemmelen, Strafvordering, 5de dr. (’s-Gravenhage 1953)» blz. 144 v.v.
(2, militair). Trekt de vij and, waarmede men in aanraking is, terug dan moet vervolging met inspanning van krachten zo snel mogelijk worden ingezet en doorgevoerd, ten einde hem geen ogenblik verademing te schenken en zijn strijdmacht zo mogelijk tot volkomen oplossing te brengen. In deze phase van de strijd kan iets meer worden gewaagd en kan een doortastend verder dringen van enkele onderdelen, zonder op verband met nevenafdelingen te letten, groot succes hebben. Terwijl op de grond gemotoriseerde en pantsertroepen de terugtrekkende vijandelijke colonnes zowel rechtstreeks achtervolgen, als zullen trachten in te werken op zijn flank en zijn terugtocht af te snijden, zullen de beschikbare luchtstrijdkrachten door bombardementen en door vuur van boordwapens in hoge mate kunnen bijdragen de vijandelijke verbanden op te lossen en een paniek te doen ontstaan.
