Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 06-08-2022

Testosteron

betekenis & definitie

het mannelijk geslachtshormoon (z hormonen), werd in 1935 door David voor het eerst uit stierentestes in kristallijne vorm geïsoleerd (zie de chemische structuurformule, die verwant is aan die der bijnierschorshormonen, hieronder). Voor de geboorte scheiden de zaadballen waarschijnlijk reeds testosteron af voor het tot stand komen van bepaalde, reeds bij de geboorte aanwezig zijnde geslachtskenmerken, bijv. de vorm van het bekken, en voor de indaling van de zaadballen.

Tijdens de puberteit ontwikkelen zich de geslachtsorganen en de secundaire geslachtskenmerken onder invloed van testosteron, terwijl het daarna o.m. nodig is voor de spermatogenese. De werking van testosteron is in verschillende opzichten tegengesteld aan die van oestron. Testosteron wordt met de urine uitgescheiden in de vorm van androsteron, dat een veel geringere masculiniserende werking bezit. Testosteron en verwante stoffen, die een min of meer overeenkomstige werking hebben, worden te zamen androgene stoffen genoemd.Testosteron wordt o.a. toegepast bij onvoldoende ontwikkeling der geslachtsorganen en niet indalen van de zaadballen, terwijl het bij de vrouw wel gegeven wordt bij sommige menstruatiestoornissen (z maandstonden), klachten in de menopauze en ter bestrijding van de gevolgen van niet-operabele borstkanker. Testosteron wordt tegenwoordig synthetisch bereid; testosteron-propionaat wordt toegediend per injectie, of in tabletvorm onder de huid geïmplanteerd; methyltestosteron is ook werkzaam bij toediening onder de tong.

A. WESSELIUS-DE CASPARIS.

< >