Sovjet-Russische stad in Centraal-Azië, in de S.S.R. Oesbekistan, ligt op 730 m hoogte, aan de spoorlijn Tasjkent - Krasnowodsk (aan de Kaspische Zee), telt (1939) 134.500 inw.
Het is een oude, mooie stad met nog talrijke gebouwen uit de tijd van het Gouden Samarkand (ca 15de eeuw). Het meest bekende gebouw is de blauwe tombe met turquoise boog van Timoer Lenk voor zijn Chinese vrouw. Voorts zijn er moskeeën in fraaie tegels gebouwd. Wellicht het meest imposante plein ter wereld is de Reghistan, dat wordt omringd door drie oude collegegebouwen in fantastische kleuren. Een groot contrast met de binnenstad vormen de moderne wijken aan de rand, waar katoen- en zijdefabrieken staan. Hier is ook gevestigd het Instituut voor Tropische Geneeskunde.
Samarkand was een centrum van Arabische cultuur in de 8ste eeuw, maar werd verwoest door Djingiz Chan in de 13de eeuw. Timoer Lenk, die de stad in 1370 veroverde en tot hoofdstad van zijn rijk verhief, bracht er grote bloei. Het was een plaats van samenkomst van handelaars uit Oost-Azië en Europa. In 1868 werd de stad door Russische keizerlijke troepen veroverd.
