Spaans schilder (Figueras, bij Barcelona, n Mei 1904), tekende en schilderde reeds op jeugdige leeftijd, studeerde te Madrid en onderging invloeden van de Chirico en Carlo Carra. In 1924 werd hij wegens politieke activiteit in de gevangenis gezet, van 1925-1928 ontwikkelde hij zich via realisme (Vermeer e.a. 17de-eeuwse Nederlanders), cubisme (Picasso, Juan Gris), abstracte kunst en neoclassicisme tot surrealist.
In 1928 bezocht hij Parijs, in 1929 besloot hij zijn kunst „geheel te wijden aan de transcriptie van zijn dromen en paranoïde visioenen”; hij vestigde zich in de Franse hoofdstad, werkte mede aan de film Un chien andalou van Louis Bunuel en publiceerde (1930) een brochure, waarin hij zijn techniek ,,met de hand gemaakte fotografie” noemde en haar vergeleek met die van Meissonier. In 1931 maakte hij, wederom samen met Louis Bunuel, een film, L’Age d’Or, in 1933 exposeerde hij te New York, in 1934 ging hij voor het eerst naar de V.S. In 1939 ontwierp hij voor de World’s Fair te New York Dali’s Dream of Vernis en schreef voorts het scenario en ontwierp costuums en décors voor het ballet Bacchanale, later gevolgd door o.a. Labyrinth (1941), Sentimental Colloquy en Tristart (beide 1944). Sedert 1940 is hij in de V.S. gevestigd.
Hij schilderde er portretten, wanddecoraties, tekende affiches en reclames en ontwierp etalageversieringen. In 1942 publiceerde hij een bijzonder belangwekkende autobiografie The Secret Life of Salvador Dali, in 1944 een roman Hidden faces. Hij heeft ook sieraden ontworpen en boekillustraties gemaakt; voor eigen propaganda gaf hij een periodiek Dali News uit.Salvador Dali is zowel in de moderne Europese als in de Amerikaanse kunst een boeiende, levendige figuur. Zijn schilderijen getuigen van een veelomvattende technische bedrevenheid en van een fantasie, die, ondanks vaak aanwezige gezochtheid, steile opvluchten kent. In wezen moet hij een zeer gevoelig kunstenaar zijn, die zich aan zorgen en angsten onttrekt door zich te verdiepen in schilderkunstige metafysica.
A. GLAVIMANS
Bibl.: vrijwel volledig in: James Thrall Soby, S. D. (New York 1946).
