(Coluccio, d.i. verkleinwoord van: Niccolò), Italiaans humanist (Stignano, Toscane, 1331 - Florence 1406), kan beschouwd worden als de erfgenaam van de literaire opvattingen en van het klassiek apostolaat van Petrarca. Hij was van 1375 af kanselier van de Florentijnse Signoría.
Méér dan door zijn andere schrifturen — tractaten, eclogen, diverse dichtwerken — oefende hij een zeer grote invloed op zijn tijdgenoten uit door zijn brieven, ook deze haast alle in het Latijn, en bijwijlen ter lengte van een complete verhandeling. Als liefdevol verzamelaar van oude manuscripten ontdekte hij in 1402 Cicero’s brieven Ad familiares. Als minutieus criticus corrigeerde hij talloze teksten aan de hand der codices en wist de normen voor de orthografie van het Latijn vast te stellen. Dank zij zijn post aan de Signoría, voor welke hij de officiële brieven moest schrijven, werd Salutati — die door prinsen en pausen aan Florence werd benijd — de eerste, die de klassieke ideeën van vrijheid en natie, welke reeds Petrarca lief waren geweest, in de ambtelijke documenten en het verkeer met vreemde heersers deed doordringen. Door hem bovenal ontbrandde in geheel Italië de gloed voor de „studia humanitatis”.DR MR H. VAN DEN BERGH
Bibl.: De officiële Epistulae van Salutati zijn uitg. d. F. Rigacci (Firenze 1841); de particuliere brieven in het Epistolario uitg. d. Fr. Novati (Roma 1891-1911), vol. 4.
Voorts: De fato, fortuna et casu (1396?); De nobilitate legum (1399); De tyranno (1400, uitg. d. v. Martin 1913).
Lit.: Fr. Novati, La giovinezza di C. S. 1331-1353 (Torino 1889); A. v. Martin, G. S. und das humanist. Lebensideal (Leipzig 1916, hierover E.
Walser in G. S. L. 72, 1918, pp. 143-148); Ph. Monnier, Le Quattrocento (Paris 1901), dl 1; V. Rossi, Il Quattrocento, 2a ed., pp. 17-19. Voor S. als tekstcriticus: A.
Casacci, in: Rendic. d. R. Ist. Lomb., 59, 1926, pp. 96-97. Over S. en de filosofie: E. Garin, L’umanesimo italiano (Bari 1952), hfdst. „Il primato della volontà in C. S.”, p. 41 vgg.
