Vlaams reiziger, ook Rubruck, Rubrouck, Rubruquis (circa 1210? - circa 1270), was een Franciscaanse monnik, die in de 13de eeuw een reis naar Mongolië maakte en beschreef. Omtrent zijn persoon weten wij zeer weinig.
Zijn geboorteplaats schijnt Ruysbroeck in Vlaanderen te zijn geweest. Hij vergezelde koning Lodewijk de Heilige op de 6de Kruistocht en op 7 Mei 1253 vertrok hij van Constantinopel met brieven van de koning aan de Chan der Mongolen en andere vorsten. De bedoeling van dit gezelschap was om de Mongolen, die kort te voren (1241) de Ridders van de Duitse Orde bij Liegnitz hadden verslagen en grote schrik in Europa hadden teweeggebracht, aan te sporen met hun veldtochten op te houden en allen Christenen te worden. Men ging hierbij uit van de geruchten dat er onder de Mongolen Christelijke vorsten waren, — geruchten die hun grondslag vonden in het feit, dat er inderdaad enige Mongoolse stammen waren, die het Nestorianisme waren toegedaan.Ook de Paus had in 1245 een Franciscaanse monnik, Jean du Plan Carpin, met een soortgelijke opdracht uitgezonden. Ruysbroeck kwam op 5 Apr. 1254 in Karakoroem, de Mongoolse hoofdstad aan, maar zijn zending had geen succes. In 1255 kwam hij terug op Cyprus, doch Lodewijk de Heilige was toen reeds naar Frankrijk teruggekeerd. Eerst later ontving Ruysbroeck verlof van zijn superieuren om daarheen te reizen. In Frankrijk ontmoette hij Roger Bacon, die uit Ruysbroeck’s Itinerarium veel geografische bijzonderheden overnam in zijn Opus Majus. Het werk van Ruysbroeck, waarvan de betekenis thans zeer hoog wordt geschat, raakte in vergetelheid, tot het in de 17de eeuw door Hakluyt en door Purchas werd uitgegeven.
PROF. DR J. J. L. DUYVENDAK
Bibl.: The Journey of Will. of Rubruck, transl. by W. W. Rockhill (London 1900, Hakluyt Soc. II, 4).
Lit.: R. Hennig, Terrae incognitae III (Leipzig 1938).
