plantengeslacht uit de familie der Euphorbiaceeën. De enige soort is Ricinus communis L., de Wonderboom, een oorspronkelijk uit Afrika stammend, alom gekweekt, in de tropen meest 3-5 m hoog wordend, 1-jarig, kaal, vaak blauw berijpt kruid. Heeft grote verspreide, schildvormige glanzige, handvormig 7- of 9-lobbige bladeren met lancetvormige gezaagde lobben en een pluimvormige bloeiwijze met onderaan mannelijke bloemen met 5 geelachtige bloemdekblaadjes en talrijke vertakte meeldraden met 1-hokkige helmknoppen, bovenaan vrouwelijke met 3-5 bloemdekblaadjes en een 3-hokkig vruchtbeginsel met 1 zaadknop per hokje en 3 rode 2-spletige stempels, dat tot een meest stekelige kogelvormige 3-lobbige doosvrucht met gemarmerde zaden rijpt.
Lit.: Hegi, Illustr. Flora v. Mittel-Europa V, (München z.j.), p. 120-124; Koens, Ricinus, in: Van Hall en Van de Koppel, De Landbouw i. d. Ind. Arch. III (Den Haag 1950), p. 609-620.
Ricinusolie
(Oleum ricini, Castorolie, wonderolie) is een kleurloze of zeer zwak gele, dikvloeibare olie, die verkregen wordt door het koud uitpersen van de van de zaadhuid bevrijde zaden van Ricinus communis. Door wassen met water wordt de olie gezuiverd. Wonderolie lost in spiritus op en is minder goed oplosbaar in petroleumaether en benzine. Hierop berust de toepassing als smeerolie voor vliegmachines. De ricinusolie onderscheidt zich van andere vette oliën door de aanwezigheid van oxyzuren (o.a. ricinolzuur), die evenals de vetzuren aan glycerine zijn gebonden. De voornaamste aanwending in de geneeskunde vindt de wonderolie als laxeermiddel. De werking berust op een prikkeling van de darm door het ricinolzuur, dat door verzeping onder invloed van het pancreassap er uit vrijkomt. Wonderolie is een bestanddeel van de zgn. brillantine, die als haarmiddel wordt gebruikt.
